Afleveringen
-
Dziś odcinek zupełnie wyjątkowy – bo czegoś takiego w naszym podcaście jeszcze nie było! Przekonamy się, jak fascynująca, pełna niespodzianek i nowych odkryć może być praca muzykologa. Koniecznie słuchajcie do końca, żeby nie przegapić zwrotu akcji!
Na tapet bierzemy utwór szczególny, zaliczający się do kanonu polskiej kultury muzycznej: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”, potocznie znany też jako „Polonez Ogińskiego”. Okazuje się, że wiemy o tej kompozycji znacznie mniej, niż by się wydawało – idąc tym tropem, zbadamy nie tylko meandry muzykologicznych badań, ale i zawiłości kultury muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku.
Gościnią odcinka jest prof. Agnieszka Leszczyńska z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jak sama mówi, „studentów maltretuje historią muzyki sprzed roku 1600, dziejami teorii muzyki tego czasu, paleografią muzyczną i kilkoma innymi podobnymi przedmiotami”. Jej badania obejmują głównie muzykę renesansu, w tym twórczość kompozytorów franko-flamandzkich epoki Josquina, jak też środkowoeuropejską sztukę dźwięku ze szczególnym uwzględnieniem tej z obszaru Prus Królewskich. Lubi rekonstruować na podstawie źródeł biografie mało znanych kompozytorów, takich jak np. Franciscus de Rivulo, Johannes Wanning, Johannes Celscher.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
01:05 Podróż w czasie...
04:56 Ogiński - człowiek z krwi i kości
08:24 Ogiński - postać złożona
11:00 Wszyscy wiedzą, że...
12:49 A jednak nie Ogiński
17:00 Śledztwo detektywistyczne
21:36 Na tropie tytułu
23:59 Podejrzany: Kacper Napoleon Wysocki
28:13 Błędy atrybucji i chwyty marketingowe
32:49 Wysocki pod lupą. Lubimy nazwiska, które znamy
38:21 Co dalej?
42:57 Niespodziewany zwrot akcji
47:35 Kto naprawdę skomponował Poloneza Ogińskiego?
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”: https://pwm.sklep.pl/polonez-a-moll
-
Nadeszła pora, by porozmawiać o fortepianie – zgadza się! Tym razem w naszym podcaście nie będziemy mówić o konkretnych kompozytorach, muzykach czy utworach, a o instrumencie i jego fenomenie w bardzo szczególnym okresie, jakim był okres międzypowstaniowy. Dlaczego konkretnie ten okres? Wszystko wyjaśni gość odcinka…
Dr Michał Bruliński ukończył studia w klasie fortepianu Ewy Pobłockiej na UMFC, historię oraz Kolegium Artes Liberales na UW. Jest także absolwentem Transdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich prowadzonych wspólnie przez Wydział „AL” i WNKS UW (2023 – „Przedmiot – symbol – fetysz: o fenomenie fortepianu w kulturze polskiej okresu międzypowstaniowego” pod kierunkiem Elżbiety Wichrowskiej i Beniamina Vogla); wszystkie kierunki ukończył z wyróżnieniem. Jako pianista jest laureatem kilku ogólnopolskich konkursów pianistycznych i kameralnych. Jego teksty publikowane były m.in. przez IPN, NIFC, ISPAN, Wydawnictwa UMFC, kwartalniki Muzyka, Res Facta Nova i Kronos. Jako dziennikarz współpracował m.in. z czasopismami Opcje, Ruch Muzyczny oraz z Polskim Radiem Chopin. Za działalność naukową i artystyczną nagradzany był stypendiami m.in. Rektorów UW i UMFC oraz MKiDN. Od 2012 r. współpracuje z NIFC. Od 2017 r. pracuje jako wykładowca na UMFC, realizując m.in. autorskie programy dydaktyczne. Prowadzi także zajęcia na macierzystych wydziałach UW. Od 2019 r. prowadzi w ZPSM im. Karola Szymanowskiego w Warszawie klasę fortepianu. W latach 2016-2023 był osobistym sekretarzem Ewy Pobłockiej.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
03:40 Fortepian w królestwie rzeczy
07:41 Symbolika fortepianu
09:47 Fortepian polski
12:11 Fortepian Norwida
15:27 Fortepian wszechobecny
19:12 Formy i kształty
23:14 Puzzle i rozproszone ślady
27:27 Panny i wirtuozki
31:03 Podróż przez literaturę
35:22 Fortepian w prasie
39:07 Morderstwo przy fortepianie
41:02 Kanon repertuaru
45:47 Narzędzie dystynkcji społecznej
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: I.F. Dobrzyński, „Theme original varié” op. 22: https://pwm.sklep.pl/theme-original-varie-op-22
-
Zijn er afleveringen die ontbreken?
-
Czy Ignacy Jan Paderewski potrafił odnaleźć się w nowych środkach harmonicznych? Czy jego „Koncert fortepianowy” wolno nam zestawiać dziś z muzyką postromantyczną? Przecież w tej kompozycji rozwiązań nowatorskich, przełomowych – nie znajdziemy... Z drugiej strony jest to koncert bardzo lubiany przez melomanów i bardzo często wykonywany. Bo, jak pięknie mówi dzisiejszy gość, to kokarda na bombonierce polskiej muzyki romantycznej i nie warto go za wszelką cenę porównywać...
Gościem odcinka jest dr Wojciech Maria Marchwica, prof. UJ – muzykolog, polonista, menadżer kultury, wykładowca akademicki od 1983 roku. Jego główne zainteresowania naukowe obejmują (polską) kulturę muzyczną, management kultury, krytykę muzyczną oraz muzyka w filmie.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
01:07 Początek rozmowy. Pamiątki i pomniki
04:47 Koncert i fantazja
07:15 Narodowe, nie ludowe
09:01 Od sławy do zapomnienia
11:18 Następny krok
14:46 Czas studiów
16:31 Geneza Koncertu
20:42 Nie łamiąc reguł
23:51 Pakiet dla pianisty
26:55 Wyważona wirtuozeria
30:08 Źródłowa klęska urodzaju
33:16 Praca detektywistyczna
34:58 Muzyka jest jak pudełko czekoladek
39:51 Nowa faza recepcji
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: I.J. Paderewski, „Wariacje i fuga es-moll” op. 23: https://pwm.sklep.pl/wariacje-i-fuga-es-moll-op-23
-
W naszym podcaście z reguły poruszamy się wokół kultury muzycznej wieku XIX: śledzimy losy kompozytorów, zaglądamy w partytury – te znane i te mniej znane... Tym razem jednak będziemy o wiele bliżej współczesności, a dokładniej na przełomie XX i XXI wieku. Bohaterem odcinka zaś jest postać, której wątek przewijał się już w podcaście wielokrotnie podczas omawiania twórczości innych kompozytorów – nie bez powodu… Dziś na tapet bierzemy temat chopinowskich wpływów i inspiracji, skupiając się na latach 1970-2020. Jak wyabstrahować DNA muzyki Chopina ze współczesnych kompozycji? O tym opowiada gościni odcinka, dr Marta Tabakiernik.
Dr Marta Tabakiernik – absolwentka muzykologii na Uniwersytecie Warszawskim. Już trakcie studiów jej zainteresowania naukowe ogniskowały się wokół postaw kompozytorskich wobec muzycznej przeszłości (Ligeti, Saariaho). W 2023 roku obroniła rozprawę doktorską „Recepcja Chopina w twórczości kompozytorskiej po 1970 roku. Studium zapożyczeń” (promotor: dr hab. Iwona Lindstedt, prof. UW). Brała udział w licznych konferencjach naukowych, publikowała w „Musicology Today”, „Przeglądzie Muzykologicznym”, „Res Facta Nova”, „Glissando”. Od ponad 10 lat łączy muzykę z muzealnictwem poprzez różnorodne działania o charakterze wystawienniczym i edukacyjnym. Kierowała Zespołem ds. wystaw i wydawnictw w Muzeum Fryderyka Chopina (2016-2023), w latach 2019-2020 pełniła obowiązki Kuratora Muzeum. Obecnie pracuje w Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:36) Odnosimy się do Chopina
(05:20) Modelowanie, metamodelowanie, montaż
(08:28) Dylemat muzykologa
(11:24) Chopin też modelował?
(12:47) Muzykolożka na tropie
(16:23) Faktura, melodyka...
(19:26) Koncept
(22:12) Chopin w montażu
(24:54) Nasłuchując Chopina
(27:52) DNA muzyki Chopina
(32:00) Chopin w PRL
(34:00) Lista przebojów
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: „Najłatwiejszy Chopin”: https://pwm.sklep.pl/najlatwiejszy-chopin
-
Pianista-wirtuoz, kompozytor, dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego… Uczeń Chopina, kontynuator szkoły mistrza i propagator jego dzieł; sam wykształcił ok. 100 pianistów, m.in. Moriza Rosenthala, Aleksandra Michałowskiego czy Raula Koczalskiego. W jego własnej twórczości oprócz inspiracji Chopinowskich znajdziemy wpływy folkloru ziem Bukowiny, muzyki rumuńskiej, ale i ogólnoeuropejskiego Romantyzmu. O muzycznych obliczach Karola Mikulego opowiadają Weronika Chodakowska i dr Michał Piekarski.
Weronika Chodakowska – pianistka i kameralistka pasjonująca się przywracaniem do praktyki koncertowej zapomnianej twórczości fortepianowej polskich kompozytorów. Eksperymentuje na różnych polach sztuki, z powodzeniem biorąc udział w ważnych projektach filmowych i teatralnych. Doskonaliła swoje umiejętności pianistyczne podczas licznych kursów interpretacji w kraju i za granicą, pracując z takimi znamienitymi postaciami ze świata pianistyki jak Vladimir Krainev, Philippe Giusiano, Vitalij Berzon, Katarzyna Popowa-Zydroń, Anna Malikova, Krzysztof Jabłoński czy Tobias Koch.
dr Michał Piekarski – absolwent Instytutu Muzykologii UW oraz Studium Europy Wschodniej UW; doktorat uzyskał w Instytucie Historii Nauki PAN, gdzie pracuje na stanowisku adiunkta. Zajmuje się dziejami polskiej muzykologii i szkolnictwa muzycznego w pierwszej połowie XX w., kulturą muzyczną Lwowa, a także związkami naukowymi i kulturalnymi Polaków z Wiedniem. Organizator koncertów poświęconych kompozytorom działającym we Lwowie w XIX i na początku XX w..
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:34) Nie tylko Chopin
(06:44) Człowiek-instytucja
(08:59) Mistrz i uczeń
(10:01) Przekrój twórczości i język muzyczny
(13:48) Mnogość inspiracji
(18:26) Ballada B-dur
(20:26) Na instrumencie współczesnym
(24:17) Cztery mazurki
(30:36) Muzyka po prostu piękna
(33:53) Białe plamy
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Pianista, kompozytor, dyrygent – może nie całkiem nieznany, ale na pewno nie tak rozpoznawalny, jak na to zasługuje. Karierę rozpoczął jako mały wirtuoz – „cudowne dziecko”, stąd też zwany bywa „polskim Mozartem” lub „małym Lisztem”. Rodowity tarnowianin, który po przeprowadzce do Warszawy pobierał nauki u Karola Kurpińskiego i Józefa Elsnera. Swoje opus magnum ukończył w wieku 26 lat, na kilka miesięcy przed śmiercią. Wiele utworów z jego bogatego dorobku kompozytorskiego nadal czeka na opracowanie i współczesne wykonanie. Mowa o Józefie Władysławie Krogulskim.
Sylwetkę i twórczość bohatera dzisiejszego odcinka przybliża mgr Ewa Bogula-Gniazdowska – absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie pod kierunkiem prof. Szymona Paczkowksiego pracuje nad tematem pracy doktorskiej pt. „Koncert fortepianowy w twórczości kompozytorów polskich w latach 1850–1918”. Starszy specjalista w Dziale ds. Nauki i Wydawnictw w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina. Jest koordynatorką organizacji międzynarodowych konferencji muzykologicznych, redaktorem prowadzącym liczne publikacje książkowe publikowane przez Instytut Chopina oraz sekretarzem redakcji czasopism „The Chopin Review” oraz „Studiów Chopinowskich”. Współautorka opracowania źródłowo-krytycznej edycji „Dwudziestu etiud i preludiów” Marii Szymanowskiej, wydanej nakładem PWM. W naszym podcaście opowiadała już o Teodorze Leszetyckim i Raoulu Koczalskim.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:10) Krogulski trzech słowach
(04:55) Cudowne dziecko z Tarnowa
(08:06) Mentorzy i początki kariery
(10:02) Krytycy i komplementy
(14:34) Podróże i powrót do Warszawy
(16:44) Od pianistyki do twórczości wokalno-instrumentalnej
(20:18) Napisać oratorium i umrzeć
(23:38) Twórczość fortepianowa
(27:21) DNA twórczości Krogulskiego
(29:43) Muzyka, która chce być słuchana
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Dziś porozmawiamy o Ludomirze Różyckim, a w dokładniej o jego pieśniach – bodaj jednym z najważniejszych obszarów jego twórczości. Będzie o pieśniach opusowanych i melodiach operetkowych; tych najbardziej znanych, ale też tych „dziwnych”, a przez to arcyciekawych; pieśniach „nieco” zaginionych; pieśniach stanowiących największe wyzwanie wykonawcze i wreszcie tych, które sprawiają największą frajdę.
Gościnią odcinka jest prof. dr hab. Urszula Kryger – jedna z najbardziej uznanych polskich śpiewaczek (mezzosopran). Absolwentka dwóch wydziałów Akademii Muzycznej w Łodzi: instrumentalnego w klasie fortepianu i wokalno-aktorskiego. Uczestniczyła w licznych międzynarodowych konkursach muzycznych, podczas których otrzymała wiele nagród i wyróżnień, a jej karierze towarzyszy niesłabnące zainteresowanie melomanów i krytyki.
Szczególną uwagą obdarza muzykę kameralną. Jej sztuka interpretacji pieśni łączy w sobie perfekcyjność z niezwykłą naturalnością. W 2006 roku artystka wyróżniona została nagrodą Fundacji im. Karola Szymanowskiego za przemyślane i wysoce artystyczne interpretacje pieśni tego kompozytora. Jest profesorem Akademii Muzycznej w Łodzi. Prowadzi także liczne kursy mistrzowskie.
Wraz z pianistą Pawłem Cłapińskim opracowała wydanie „Wyboru pieśni na głos i fortepian” (z. 3) Ludomira Różyckiego, które ukazało się nakładem PWM.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. Poznać utwór ze wszystkich stron
(04:00) Kompozytor wie co robi
(06:40) Nie tylko rocznice
(09:50) Projekt Różycki
(13:28) Efekty i enigmy
(16:55) Z biblioteki i z szuflady
(21:56) Opusy i operetki
(25:34) Miciński i muza
(29:05) Pieśni dziwne i arcyciekawe
(32:30) Prima la musica
(36:53) Pieśni ulubione, zaginione i trudne
(41:29) Wydanie płytowe
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
W odcinku wykorzystano fragment pieśni "Kurant" L. Różyckiego w wykonaniu Urszuli Kryger i Pawła Cłapińskiego. Nagranie zostało dofinansowane przez Związek Artystów Wykonawców STOART.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
W tym odcinku porozmawiamy o muzyce Żydów polskich w XIX wieku. Czym różni się muzyka synagogalna od chasydzkiej? Czy Adam Mickiewicz miał szansę posłuchać prawdziwej klezmerskiej kapeli? Czy w muzyce Chopina znajdziemy jakieś wpływy muzyki żydowskiej? Powiemy także o krotochwilach, majufesach, nigunach i wyjaśnimy, w jaki sposób dumka Jontka z „Halki” Moniuszki weszła do tradycji żydowskiej.
Historyczny rys kultury żydowskiej na ziemiach polskich kreśli badacz tego tematu, dr Michał Jaczyński. Ukończył z wyróżnieniem studia w Instytucie Muzykologii UJ w 2015 roku. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii kultury muzycznej końca XIX i pierwszych dekad XX wieku, a także zagadnień z zakresu społecznej psychologii muzyki. Dysertację doktorską, przygotowaną pod kierunkiem prof. dr hab. Magdaleny Dziadek (2023), poświęcił problemowi obecności muzyki żydowskiej w powszechnej kulturze wybranych ośrodków Europy Środkowej w okresie międzywojennym. W Instytucie Muzykologii zatrudniony od 2017 roku; obecnie na stanowisku asystenta w Ośrodku Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX w. im. I.J. Paderewskiego.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:07) Początek rozmowy. Badania Kolberga
(03:55) Joel Engel i Menachem Kipnis
(06:02) Ost und West
(09:15) Muzyka żydowska - czyli jaka?
(12:26) Muzyka religijna
(15:31) Instrumentarium i kapele
(18:29) Było kapelistów wielu...
(19:52) Muzyka chasydzka i pieśni w jidysz
(23:37) Inspiracje muzyką żydowską
(28:35) Teatr żydowski
(32:23) Obraz Żyda w kulturze polskiej
(35:13) Majufes
(38:38) Majufes w krotochwilach i farsach
(41:58) Jontek (wersja żydowska)
(46:06) Antysemityzm w środowisku muzycznym
(50:44) Na uczelni i w prasie
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Gdy słyszymy słowa „twórczość Stanisława Moniuszki”, z pewnością jako pierwszy przychodzi nam na myśl gatunek opery. Wydawać by się mogło, że o scenicznych dziełach mistrza z Ubiela napisano i powiedziano już wszystko. Temat ten poruszaliśmy już zresztą i w naszym podcaście – w rozmowie z Pawłem Bieniem Marcin Bogucki przybliżał nam różne oblicza „Halki”, zaś Sebastian Mach opowiadał o pracy nad partiami wokalnymi w mniej znanych Moniuszkowskich operetkach. Okazuje się jednak, że i na tym polu jest jeszcze wiele do odkrycia i pokazania… Jaki jest genotyp utworów „ojca polskiej opery narodowej”? Odpowiedź na to pytanie zdradzą nam dzisiejsi goście.
Prof. dr hab. Ryszard Daniel Golianek – muzykolog; ukończył z wyróżnieniem muzykologię na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu oraz wiolonczelę na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu (w klasie as. Eugeniusza Zboralskiego). W 1993 roku obronił pracę doktorską „Dramaturgia kwartetów smyczkowych Dymitra Szostakowicza” (promotor: prof. dr hab. Zofia Helman z Uniwersytetu Warszawskiego). W 2000 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego; w 2012 roku Prezydent RP nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych. Pracuje w Instytucie Muzykologii UAM na stanowisku profesora oraz na Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi (profesor wizytujący), gdzie w latach 2006-2018 pełnił obowiązki kierownika Katedry Teorii Muzyki.
Prof. dr hab. Ziemowit Wojtczak – śpiewak operowy i pedagog śpiewu solowego (baryton); ukończył łódzką Akademię Muzyczną w klasie śpiewu solowego prof. Haliny Romanowskiej. Solista Teatru Muzycznego w Łodzi w latach 1991–2011. Wraz z zespołem teatru występował także w Niemczech, Austrii, Belgii, Danii, Szwajcarii, Luxemburgu, Francji oraz we Włoszech. Łącznie poza granicami kraju wystąpił blisko 400 razy w ponad 140 miastach Europy. Od 1992 roku jest zatrudniony w Akademii Muzycznej w Łodzi na Wydziale Sztuk Scenicznych, gdzie prowadzi klasę śpiewu solowego. W roku 2006 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego sztuki. W roku 2014 uzyskał tytuł profesora sztuk muzycznych. W roku 2019 został odznaczony brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:06) Początek rozmowy. Operowe światy
(05:11) Zmiana perspektywy
(07:16) Operowe vademecum
(09:24) Moniuszko a Stimmfächer
(12:08) U źródeł
(15:29) Genotyp oper Moniuszki
(18:17) W sieci powiązań
(21:07) Włochy, Francja, Niemcy...
(24:35) Trzy tropy zachodnie
(27:09) Tropy polskie
(30:59) Zaskoczenia i objawienia
(34:58) W uszach i w głosie
(39:50) W przekładzie i w przyszłości
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Był rok 1814, a w Teatrze Narodowym w Warszawie trwały przygotowania do premiery opery Karola Kurpińskiego do libretta Juliana Ursyna Niemcewicza. Główną bohaterką była Jadwiga – przyszła królowa Polski, którą w operze poznajemy jako księżniczkę przybywającą do Krakowa, o której rękę stara się aż trzech kandydatów. Jakie muzyczne tajemnice kryje zapomniane dzieło Kurpińskiego?
Gościem odcinka jest prof. dr hab. Rafał Jacek Delekta – dyrygent, pedagog i aranżer. Specjalizuje się w muzyce wokalno-instrumentalnej i wszelkich formach teatru muzycznego. Przygotował ponad 30 własnych premier w repertuarze od Pergolesiego i Mozarta poprzez Verdiego i Pucciniego a na Webberze czy Larssonie skończywszy. Jest profesorem Akademii Muzycznych w Krakowie i Gdańsku. Kieruje Katedrą Dyrygentury krakowskiej Akademii. Współpracuje jako profesor wizytujący z uczelniami zagranicznymi (m.in. Royal Academy of Music, Ningbo University, Mahidol University, Universidad Nacional de Musica w Limie) oraz prowadzi mistrzowskie kursy dyrygenckie (m.in. z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej).
Rozmawia Agata Kwiecińska.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(00:59) Początek rozmowy
(02:57) Cudzych chwalicie...
(06:29) ... swoich przerabiacie
(08:12) Dzieje Jadwigi
(12:37) Śpiewy historyczne
(16:49) Szaleństwo młodego człowieka
(20:21) Inwencja i instrumentacja
(22:38) DNA "Jadwigi, królowej polskiej"
(25:53) Niedosyt i marzenia
(28:27) Nasza Jadwiga
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: K. Kurpiński, Uwertura do opery „Jadwiga, królowa polska” [opr. na fortepian]: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/uwertura-do-opery-jadwiga-krolowa-polska,karol-kurpinski,24930,ksiegarnia.htm
-
Gdybyśmy mieli opisać go w trzech słowach, powiedzielibyśmy: wirtuoz, skrzypek, kompozytor, pedagog, wynalazca… jednak trzy słowa to zdecydowanie za mało. Nazywany „małym Paganinim”, był skrzypkiem z najwyższej półki, ale i mistrzem dziewiętnastowiecznego muzycznego marketingu. Jego poszukiwania nowych brzmień doprowadziły go do stworzenia monochordu – skrzypiec o jednej strunie – oraz skrzypiec pięciostrunowych. Choć urodził się w Warszawie, niegdyś mylnie łączono go z Krakowem, a sam mógł uważać się za… poznaniaka. Mowa o Apolinarym Kątskim.
Gościnią odcinka jest mgr Ewa Chamczyk – absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów podyplomowych Zarządzanie Kulturą w strukturach Unii Europejskiej w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (2017). Obecnie doktorantka w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pod kierunkiem prof. Aliny Żórawskiej-Witkowskiej przygotowuje monografię poświęconą życiu i twórczości Apolinarego Kątskiego w kontekście sylwetek innych wirtuozów XIX wieku, oraz Visiting Scholar na Columbia University w Nowym Jorku w ramach stypendium Fulbright Junior Research Award 2020–2021. Od 2014 roku zawodowo związana z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina, gdzie obecnie pracuje w dziale ds. Nauki i Wydawnictw.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. W trzech słowach
(02:13) Na strunie G
(05:59) Kątski pedagog
(07:18) Poszukiwaczka zaginionej metryki
(10:44) Z Krakowa do Warszawy
(12:19) Europejskie podróże
(15:30) Poznań samego siebie
(16:22) Mistrz autopromocji
(20:46) Magia marketingu
(23:00) Kątski kompozytor
(27:07) Kątski i Chopin
(30:27) Jak Kątski z Moniuszką
(33:06) Białe plamy
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: R.D. Golianek, „Polska w muzycznej Europie”: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/polska-w-muzycznej-europie,ryszard-daniel-golianek,21923,ksiegarnia.htm
-
Muzyka kameralna XIX wieku w Polsce to temat, który pojawiał się w naszym podcaście w ujęciu szczegółowym – do tej pory rozmawialiśmy w tym kontekście m.in. o dorobku Józefa Elsnera czy Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego. Dziś jednak spojrzymy na to zagadnienie z lotu ptaka...
Gościnią odcinka jest Danuta Gwizdalanka – muzykolożka, autorka książek o muzyce, członkini Związku Kompozytorów Polskich. Autorka podręczników, prac poświęconych społecznym kontekstom kultury muzycznej i muzyce kameralnej oraz biografii – w tym biografii Marii Szymanowskiej, która ukazała się nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w serii Małe Monografie.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
(00:00) Wprowadzenie. Początek rozmowy
(02:38) Dla własnej przyjemności
(05:58) Instrumenty mają płeć?
(08:19) Kwartety domowe
(09:35) Z domu na sale koncertowe
(11:51) Na ziemiach polskich
(15:17) Oprócz kwartetów
(17:50) Antoni Kątski
(20:06) Co w tej Warszawie
(23:19) Koloryt lokalny
(25:10) Wehikuł czasu
(28:01) Na zaliczenie
(30:05) Perły polskiej kameralistyki
(34:13) Szukajcie, a znajdziecie
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Z księgarni PWM: J. Krogulski, Quartetto G-dur: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/quartetto-g-dur,jozef-wladyslaw-krogulski,24439,ksiegarnia.htm
-
W dzisiejszym odcinku spróbujemy ustalić kod genetyczny pewnego dzieła. Polska opera narodowa, czerpiąca garściami z niemieckiego pierwowzoru. Napisana przez zgermanizowanego Warmiaka – Polaka z wyboru. Po prapremierze w 1924 r. w Operze Poznańskiej została wystawiona 50 razy w ciągu roku. Po II wojnie światowej niemal zapomniana – do czasu... Mowa o „Legendzie Bałtyku” Feliksa Nowowiejskiego.
Gościem podcastu jest Marcin Gmys – muzykolog i publicysta muzyczny, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Dyrektor – Redaktor Naczelny Polskiego Radia Chopin, redaktor naczelny czasopisma „Res Facta Nova” (2010-2020) oraz serii Dzieł Feliksa Nowowiejskiego wydawanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Członek rad programowych – Teatru Wielkiego im. S. Moniuszki, projektu „100 na 100. Muzyczne dekady wolności” (2018) oraz wieloletniego projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”, realizowanego przez PWM i NIFC. W 2022 roku założył nowe czasopismo muzykologiczne „Copernicus. De Musica”.
Rozmawia Agata Kwiecińska.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:09) Początek rozmowy
(02:32) W cieniu Młodej Polski
(04:40) Polak z wyboru
(09:10) Opera narodowa
(12:13) Zmodernizowany romantyk
(15:51) Od Bałtyku po Tatry
(18:47) Legenda Bałtyku
(20:47) Dzieje partytury
(23:47) Skradziony finał, fałszywa uwertura
(28:20) Wierność intencjom kompozytora
(31:43) DNA Legendy Bałtyku
(35:29) Legenda Bałtyku dziś
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Z księgarni PWM: M. Gmys, „Nie tylko »Rota«. Feliks Nowowiejski i jego muzyka”: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/nie-tylko-rota,marcin-gmys,21686,ksiegarnia.htm
-
W naszym podcaście zajmujemy się muzyką czasów zaborów.; szukamy tego, co kształtowało ówczesną muzykę polską oraz tego, co dało początek muzyce wieku XX i XXI. Poszukujemy tego wszystkiego, co składa się na swoisty genotyp polskiej muzyki: brzmienia, rytmy, formy, skale, kompozycje... Zajmujemy się twórczością kompozytorów znanych, ale też poznajemy twórców mniej znanych, czy wręcz nieznanych. Dziś będziemy rozmawiać o jednej z tych mniej znanych postaci – Józefie Nowakowskim. W naszym cyklu Agata Kwiecińska rozmawiała z Marcinem Zdunikiem o Kwintecie fortepianowym tego kompozytora; natomiast Marek Szlezer w rozmowie z Mateuszem Borkowskim opowiadał o jego etiudach. Jednak w dzisiejszym odcinku spojrzymy na tę postać nieco szerzej…
Gościnią odcinka jest dr Magdalena Oliferko-Storck – doktor muzykologii, chopinolog i organistka koncertowa, wyspecjalizowana w historycznej praktyce wykonawczej. Jest absolwentką Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, klasy organów w Hochschule für Musik und Theater Hamburg oraz solistycznych studiów na Wydziale Historycznych Instrumentów Klawiszowych w Hochschule für Alte Musik w Bazylei (Schola Cantorum Basiliensis). Uzyskała doktorat «summa cum laude» na Université de Genève i Uniwersytecie Warszawskim na temat Juliana Fontany i jego związków z Chopinem. Autorka ponad 50 publikacji naukowych, w tym książek „Fontana i Chopin w listach” (2009, 2013) i „Fontana. Wirtuoz w cieniu Chopina” (w przygotowaniu do druku). Od 2007 r. współpracuje z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina, obecnie współpracownik Universität Bern.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści:
(00:00) Wprowadzenie. Początek rozmowy
(03:30) Wczesne lata
(07:40) Studia warszawskie
(11:39) Znajomość z Chopinem
(14:45) Po Powstaniu
(16:46) Na Zachód
(19:47) Muzyczny marketing
(23:00) Zagraniczne znajomości
(24:46) Kariera pedagogiczna
(27:55) Instytut Muzyczny
(29:35) W pamięci podręcznej
(32:50) Twórczość kompozytorska
(38:59) Szkoła gry fortepianowej
(40:53) Ostatnie lata
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Z księgarni PWM: J. Nowakowski, Grand Quintuor op. 17: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/grand-quintuor,jozef-nowakowski,17064,ksiegarnia.htm
-
W dzisiejszym odcinku kreślimy panoramę polskiej kameralistyki pierwszej połowy XIX wieku. Tłumaczymy opóźnienie w stosunku do tego, co działo się w Wiedniu, opowiadamy o muzyce salonowej, nie zapominamy też o roli Józefa Elsnera, od którego wiele rzeczy w polskiej muzyce właśnie się zaczyna. Elsner był bowiem nie tylko pedagogiem Chopina, ale i Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego – i to właśnie na jego muzyce kameralnej w naszej rozmowie się skupimy...
Gościnią odcinka jest mgr Jolanta Bujas-Poniatowska – doktorantka w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą religijnej kulturze muzycznej Rzymskich Katolików na terenach polskich w latach 1795-1830. Interesuje się zagadnieniami źródłoznawstwa, społecznej historii muzyki, recepcji i kanonu. Z PWM współpracuje od 2019 roku jako autorka, redaktorka i tłumaczka. Przygotowała edycję źródłowo-krytyczną Sekstetu smyczkowego Es-dur op. 39 I.F. Dobrzyńskiego.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:07) Początek rozmowy. Początki polskiej kameralistyki
(03:55) Józef Elsner, Karol Lipiński, Franciszek Lessel, Joachim Kaczkowski
(07:23) Muzyka wirtuozów
(09:01) Dobrzyński: zdolność niepospolita
(12:46) Studia u Elsnera i twórcze poszukiwania
(15:41) Od lat młodzieńczych
(17:36) Wspomnienia syna
(20:53) Z potrzeby serca
(23:34) Na polskie tematy
(25:36) Sekstet Es-dur
(29:22) Konteksty i kontakty
(32:38) Zachowawczość i emocjonalność
(35:59) Przywiązanie do rodziny
(38:12) Recepcja kameralistyki Dobrzyńskiego
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Z księgarni PWM: I. F. Dobrzyński, Sekstet smyczkowy Es-dur op. 39: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/sekstet-smyczkowy-es-dur-op-39,ignacy-feliks-dobrzynski,25950,ksiegarnia.htm
-
Skomplikowana historia Polski wpłynęła w bardzo wyraźny sposób na biografie wielu kompozytorów. Ale na tego, którym zajmiemy się dziś, wpływa nadal – choć od jego śmierci minęło już ponad 75 lat. Jest on bowiem autorem utworu, który znają pewnie wszyscy – albo prawie wszyscy – Polacy. Problem w tym, że niewielu wie, jak brzmi nazwisko kompozytora… A słynna „Rota” – bo o tym utworze mowa – przysłania wielki i skomplikowany dorobek Feliksa Nowowiejskiego. Dziś skupimy się na jego pieśniach inspirowanych muzyką ludową.
Temat odcinka przybliża dr Agnieszka Chwiłek z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 2002 przedstawiła dysertację doktorską „Cykle fortepianowe Roberta Schumanna. Estetyczna idea jedności i jej techniczna realizacja” przygotowaną pod kierunkiem prof. dr hab. Zofii Helman. Specjalizuje się w zakresie historii muzyki XIX i XX wieku i analizy dzieła muzycznego. Redaktorka tomu „Pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu” w serii „Nowowiejski – Dzieła” wydawanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Rozmawia Agata Kwiecińska.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(00:57) Początek rozmowy
(04:10) Warmiak z pochodzenia, Polak z wyboru
(06:42) Do ludowych tekstów
(09:20) Swaty polskie
(11:43) Początki z liryką wokalną
(14:57) Źródła i opracowania
(18:30) Pieśni koncertowe i...
(20:53) Twórczość sceniczna
(24:41) Marsze kaszubskie
(29:42) Korekty, ingerencje...
(33:50) Granice polsko-niemieckie
(35:45) Róże dla Safo
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Z księgarni PWM: F. Nowowiejski, „Pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu”: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/piesni-solowe-z-towarzyszeniem-fortepianu,feliks-nowowiejski,21239,ksiegarnia.htm
-
Jak wyglądała rola Adama Mickiewicza w kształtowaniu muzyki polskiej XIX wieku? Jak muzyka wpływała na wenę i twórczość wieszcza, a on – na utwory Karola Lipińskiego, Marii Szymanowskiej, Stanisława Moniuszki... O temacie, który splata sztukę muzyczną i literaturę, opowiada Małgorzata Sułek – muzykolożka, polonistka i kulturoznawczyni. Doktoryzowała się na podstawie dysertacji „Pieśni i ballady Stanisława Moniuszki w kontekście muzycznych interpretacji utworów poety” napisanej pod kierunkiem dr hab. Iwony Puchalskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracowała w Instytucie Muzykologii UJ i Polskim Wydawnictwie Muzycznym, obecnie zatrudniona jest na stanowisku adiunkta w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na muzyce i literaturze XIX–XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień intermedialności.
Rozmawia Paweł Bień
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:24) Początek rozmowy. Największy poeta romantyczny
(04:03) Mickiewicz meloman
(07:20) Muzyka w twórczości Mickiewicza
(10:10) Przy wsparciu teściowej
(12:20) Lipiński, Szymanowska, Moniuszko
(15:32) Marzenia o operze
(17:25) Legionista Tadeusz
(20:29) Opera, której nie było
(22:15) Słowacki, Krasiński...
(25:05) Moniuszko melodysta
(27:29) Mickiewicz wciąż żywy
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
Dzieło Mieczysława Karłowicza to jedno z najwybitniejszych zjawisk w muzyce europejskiej początków XX wieku – muzyce wywodzącej się z kierunku neoromantycznego i postwagnerowskiego. Bo trzeba pamiętać, że twórczość Karłowicza należy rozpatrywać nie tylko w kontekście polskiego modernizmu przełomu wieków, ale i europejskiego fin de siècle’u. Wysoką pozycję w historii muzyki polskiej kompozytor zawdzięcza zaledwie sześciu poematom symfonicznym, skomponowanym między 1903 a 1909 rokiem, w którym to tragicznie zmarł. Wciąż wiele znaków zapytania przy jego nazwisku. Na szczęście z pomocą przychodzi redaktor Anna Woźniakowska – krytyczka muzyczna, dziennikarka, autorka wielu publikacji, w tym książki „Karłowicz” w serii Małe Monografie wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:07) Początek rozmowy
(04:18) Wczesne lata
(08:35) Wszechstronna edukacja
(11:32) Wirtuoza z niego nie będzie...
(14:42) ... ale kompozytor...
(16:01) Pieśni
(19:01) Stanisław i Anna Oświecimowie
(22:19) Polska krytyka
(25:56) Miłość do gór
(29:01) Szlachetne zdrowie
(31:56) Karłowicz o Filharmonii Warszawskiej
(35:44) Warszawskie Towarzystwo Muzyczne
(38:34) Działalność publicystyczna
(42:04) Co gdyby?
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
Choć Józef Elsner był bohaterem naszego podcastu już kilkakrotnie, to pewien obszar jego twórczości pozostawał jeszcze przez nas niezbadany. Mowa o… polonezach na cztery ręce. Czy wykonywać je na fortepianie, klawesynie, a może jeszcze innym instrumencie klawiszowym? Na czym polega ich „nieoczywistość”? Jakie są ich walory artystyczne, historyczne i dydaktyczne? DNA Elsnerowskich polonezów zbadali dla nas Magdalena Bąk i Jerzy Michał Wardęski, czyli Klaviduo – duet klawesynistów , który powstał z myślą o propagowaniu muzyki polskiej, w szczególności dzieł kompozytorów mniej znanych, których twórczość stopniowo ulega zapomnieniu.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(00:58) Początek rozmowy
(03:06) Klawesyn czy fortepian
(05:39) Dlaczego Elsner
(08:03) Cała gama ostrych barw
(11:06) Ad fontes
(14:08) Poza skalą
(16:51) Z humorem...
(19:49) Logistyka na 4 ręce
(23:02) Praktyka czasów
(25:18) Polonezy nieoczywiste
(29:10) Mistrz i uczeń
(33:22) Orkiestrowość i intymność
(37:20) Śpiewność klawesynu?
(40:39) Polonezy Elsnera w dydaktyce
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: F. Lessel, Fuga op. 11 na fortepian na cztery ręce: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/fuga-op-11,franciszek-lessel,25299,ksiegarnia.htm
-
Bohaterami tego odcinka będą dwaj kompozytorzy i pedagodzy – pianiści, których utwory posiadają niewątpliwą wartość dydaktyczną. Choć dzieli ich prawie 60 lat, to łączy znacznie więcej. Poza wspólnym gatunkiem muzycznym, po który chętnie sięgali, obu łączy także postać Chopina i stosunek do niego, choć tylko pierwszy z nich miał okazję go poznać. Mowa o Józefie Nowakowskim i Henryku Pachulskim.
Gościem podcastu jest Marek Szlezer – pianista, pedagog, specjalista od kompozytorów zapomnianych. Ukończył z odznaczeniem studia w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Ewy Bukojemskiej oraz Chapelle Musicale Reine Elizabeth w Brukseli. Obecnie prowadzi własną klasę na Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie, gdzie jest zatrudniony na stanowisku kierownika Katedry Fortepianu.
Jest ceniony za swoje interpretacje dzieł Fryderyka Chopina: otrzymał m.in I miejsce w konkursie stypendialnym Towarzystwa im. F. Chopina w Warszawie, III na Międzynarodowym Konkursie chopinowskim w Mariańskich Łaźniach, nagrodę specjalną Wydania Narodowego Dzieł Wszystkich Fryderyka Chopina a także wiele innych nagród na renomowanych międzynarodowych konkursach pianistycznych. Występował w takich salach jak: Carnegie Hall, Concertgebouw, Palais des Beaux-Arts, Wigmore Hall, St. Martin-in-the-fields, Salle Cortot, Seoul Arts Center, NCPA w Mumbaju i Palacio de Bellas Artes w Meksyku. Jest aktywnie zaangażowany w promocję muzyki polskiej w kraju i zagranicą dokonując licznych odkryć i prawykonań utworów kompozytorów polskich XIX i XX wieku.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:08) Początek rozmowy
(02:38) Józef Nowakowski – uczeń Elsnera
(05:38) II Symfonia
(07:00) 12 etiud
(11:40) Hommage dla Chopina
(13:46) Wartość dydaktyczna
(17:14) Étude-trille i podręcznik gry na fortepianie
(21:31) Henryk Pachulski
(24:54) Nowoczesna pianistyka
(28:34) Wydania i wznowienia
(30:51) Recepcja i rezonans
(35:17) Preludia i transkrypcje
(38:12) Działalność pedagogiczna
(40:06) Pachulscy i Nadieżda von Meck
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: J. Nowakowski, „Étude-trille” op. 53: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/tude-trille-op-53,jozef-nowakowski,25468,ksiegarnia.htm
Pachulski, „Etiudy na fortepian” z. 1: https://pwm.com.pl/pl/sklep/publikacja/etiudy,henryk-pachulski,25150,ksiegarnia.htm
- Laat meer zien
