Afleveringen

  • Koen Bogaert is professor aan de vakgroep Conflict & Development van de Universiteit van Gent. Hij doceert over onze koloniale geschiedenis en is gespecialiseerd in globalisering, verstedelijking en sociale ongelijkheid in Noord-Afrika. In 2023 kwam zijn boek 'In het spoor van Fanon' uit, een groots en opvallend leesbaar werk over verzet.

    Met Koen hadden we het over activisme, over de geschiedenis van verzet en de nooit eindigende strijd voor een betere wereld. Over de Haïtiaanse Revolutie en de parallellen met Palestina vandaag. Over empathie en solidariteit en over hoe je te verhouden tot al het leed in de wereld. Een stevige maar heel leerrijke aflevering.

    Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/koen-bogaert

    Hoofdstukken

    (1:05) Hoofdstuk 1: Mentaal sedimentOver activisme als historisch proces dat lang duurt en dat af en toe opflakkert in momenten van massaprotest. Over Koen's zoektocht naar een militante 1 mei betoging in Barcelona. Over huis-, tuin- en keukenactivisme en het gevoel dat het niets uithaalt.

    (6:57) Hoofdstuk 2: Provocatieve ruimteOver de nood van zijn studenten aan een voorschrift. Wat moeten we doen? Wat moeten we denken? Over utopieën. Over de heftige geschiedenis waar Koen hen mee confronteert, in het bijzonder die van Haïti.

    (15:52) Hoofdstuk 3: GeweldOver empathie en solidariteit. Over het discours van terreur en barbarij dat onze empathie probeert te doorbreken. Over geweld als middel van verzet. Over Frantz Fanon en zijn visie op geweld. Over Palestina en Zuid-Afrika.

    (27:20) Hoofdstuk 4: Het is een luxe om pessimistisch te zijnOver de valse rol van de redelijkheid. Over institutioneel geweld en hoe Koen's ogen langzaam open gingen. Over een protestbeweging in Marokko die 8 jaar een berg bleef bezetten. Over het privilege van je terug te kunnen trekken.

    (35:35) Hoofdstuk 5: Het einde van de geschiedenisOver de zin van mee te doen en te blijven strijden. Over het resultaat van strijd op lange termijn. Over de wens om er van af te zijn en uit te bollen in een perfect rechtvaardige wereld. Over de onrust waarin zijn studenten zijn opgegroeid versus de (schijnbare) rust van de jaren '90.

    (41:57) Hoofdstuk 6: Onze collectieve neeOver het belang van chaos en het verlangen naar orde. Over een utopie om naar te blijven streven. Over 'neen' zeggen en dat collectief doen en dan op straat samen zoeken naar de 'ja'.

    (49:26) Hoofdstuk 7: Verandering voor het te laat is.Over de praktijk van Occupy Wall Street en hoe in de chaos van dat verzet vanalles ontstaat. Over het gevaar van het verheerlijken van in opstand komen. Over het belang van sabotage, niet omwille van de chaos, maar om het systeem tot verandering te dwingen.

  • Erik de Jong is de man achter Spinvis. Hij maakt al heel zijn leven muziek, maar brak pas door op zijn 41ste. Sindsdien doet hij vierkant zijn goesting. En zijn goesting, dat blijkt vooral het maken van muziek te zijn die ons raakt.

    Met Erik hadden we het over zijn creatieproces, over het contrast tussen alleen sleutelen aan de ene kant en optreden en interviews geven aan de andere kant. Binnenwereld en buitenwereld. Erik en Spinvis. Het is een gesprek dat net als één van zijn liedjes rond een kern van waarheid zweeft, zonder ze te benoemen. Schoon, echt, eerlijk, met beladen stiltes, dwaalsporen en onafgewerkte zinnen die

    Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/erik-de-jong

    Hoofdstukken

    (0:45) Hoofdstuk 1: We zouden toch nogErik heeft het over zijn doorbraak op zijn 41ste, over ouder worden en wat dat doet met een mens. Over de dankbaarheid van het leven hebben waar hij altijd van droomde. Over de 'wat als' van veel ex-collega's.

    (6:46) Hoofdstuk 2: Dat is mijn tuinOver Eriks binnen- en buitenwereld. De kern waar niemand in kan en de schil die best meegaand en gemakkelijk is. Over de moeilijkheid van elkaar te begrijpen, nooit met elkaars oren te kunnen luisteren. De verbondenheid en de afstand tegelijk. Over de geheime tuin waar hij muziek maakt en waar iedereen binnen wil.

    (11:24) Hoofdstuk 3: BetekenisOver humor en ironie in z'n liedjes en de drang naar ironieloze romantiek. Over al dan niet betekenis in je teksten proberen steken en de onlosmakelijke verbondenheid tussen vorm en inhoud. Over de muziek van gesproken taal.

    (17:00) Hoofdstuk 4: Daar is niksOver de vloek van geen controle te hebben over wat mensen met je muziek doen. Over tattoo's van zijn teksten. Over de brieven met schrijnende verhalen die hij soms krijgt en hoe daarop te reageren. Over de worsteling met die verantwoordelijkheid. En over het gevaar van beeldspraak.

    (26:14) Hoofdstuk 5: EngagementWe hebben alleen maar taal om elkaar te proberen begrijpen. En taal kan vanalles teweeg brengen. Over de gevolgen van daarover nadenken op je spreken. Over 'geëngageerde kunst' en een heel brede interpretatie van engagement. Over het pacifisme van zijn vader.

    (33:03) Hoofdstuk 6: TwijfelOver het verlies van idealen en de alles overheersende twijfel. Over de ironie van de twintiger die de wereld fileert en over wat daar later voor in de plaats komt. Over frituurhap-principes en hoe ze je leven vergemakkelijken.

    (38:00) Hoofdstuk 7: De oerversieOpnieuw over de kloof die gaapt tussen onze rijke innerlijke wereld en die van de ander. Een onoverbrugbare kloof die enkel met het botte instrument van de taal iets kleiner gemaakt kan worden. Over elkaar proberen begrijpen zonder taal en de taalloze oerversies van Erik's liedjes.

    (43:26) Hoofdstuk 8: De tijd is een vriendOver ons zelfbeeld en onze weigering om onszelf te laten vatten in foto of video of om het even welke andere samenvatting. We zijn een wereld. Over de knieval die je moet doen om je werk de wereld in te sturen en over het proces van Erik om te wennen aan de imperfectie.

    (49:06) Hoofdstuk 9: Daar ligt mijn vrijheidOver het liedje Stuntman, dat Erik nu achteraf eigenlijk wel heel goed vindt. Over live optreden, de zenuwen en het imposter syndrome van vroeger en hoe een avond in Roeselare dat voorgoed veranderde. Over echtheid en theater.

  • Zijn er afleveringen die ontbreken?

    Klik hier om de feed te vernieuwen.

  • Valerie Trouet is een wereldautoriteit op het vlak van de dendrochronologie. Als professor aan de universiteit van Arizona deed ze onderzoek naar de klimaatgeschiedenis aan de hand van jaarringen van bomen. Ze schreef er een boek over: Wat bomen ons vertellen. In 2022 kwam ze terug naar België om het pas opgerichte klimaatcentrum te leiden.

    Met Valerie hadden we het over de urgentie van het klimaatprobleem en de ambitie om er iets aan te doen. Over fossiele subsidies en het gebrek aan vrouwen in de wetenschap. Over haar rol als ambtenaar en het retorisch geslalom dat daarbij komt kijken.

    Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/valerie-trouet

    Hoofdstukken

    (0:48) Hoofdstuk 1: Het epicentrumOver het contrast tussen Valerie's positie als wetenschapper aan de rand van het spinnenweb en haar positie als ambtenaar centraal in dat web. Over wat er moet gebeuren om de klimaattransitie te maken en over wat er in de weg staat.

    (9:57) Hoofdstuk 2: Ongezellige 'neen'Over het verschil tussen Europa en Amerika in de aanpak van de klimaatcrisis en het algemener verschil in ambitie en ondernemingszin. Over haar avonturen in de Belgische bureaucratie en de algehele logheid van ons systeem.

    (17:13) Hoofdstuk 3: Eyes on the prizeOver fossiele subsidies die nog altijd en masse worden verdeeld en over de absurditeit daarvan. Over laaghangend fruit in de klimaattransitie en de frustratie dat er vandaag nog laaghangend fruit is. Over kiezen waar je je energie in steekt.

    (23:41) Hoofdstuk 4: Stem!Over wat jij kan doen als individu en het contrast tussen dat grote probleem enerzijds en jouw veganistische maaltijd anderzijds. Over de retoriek die geshift is van de persoonlijke naar de collectieve verantwoordelijkheid. Over nadenken over het klimaat als privilege.

    (26:35) Hoofdstuk 5: Dat is zo veel werkOver meer psychologische inzichten rond klimaat. Hoe spreek je tegen ontkenners, tegen sceptische politici, tegen believers, tegen groenen. Over het omarmen van de pragmatiek.

    (32:05) Hoofdstuk 6: Brain drainEen ietwat diepere focus op de logheid van ons systeem. Enerzijds het compleet gebrek aan ambitie in de klimaattransitie. Anderzijds het compleet gebrek aan diversiteit binnen onze onderzoeksgroepen en commissies. En de link tussen die twee gebreken.

    (40:14) Hoofdstuk 7: Een breed speelveldAnthony benoemt de voorzichtigheid van Valerie. Ze geeft toe dat dat het effect is van haar functie, niet omdat ze bang is om die te verliezen. Wel omdat ze een brede coalitie wil bouwen. Over de spanning die dat oplevert voor iemand met een overtuigde mening.

  • Farah Focquaert is Doctor in de Wijsbegeerte en werkt op oneindig boeiende thema's zoals de filosofie van bestraffing en de ethiek van ingrepen in ons brein. Ze pleit voor het afschaffen van de gevangenis in haar huidige vorm. Met Farah hadden we het over schuld, boete, misdaad en straf. Over morele verantwoordelijkheid en vrije wil. Over slachtoffers en daders, leed, haat en vergelding. Over de zin of onzin van filosofie en moraliteit.

    Lees meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/farah-focquaert

    Hoofdstukken

    (01:21) Hoofdstuk 1: Vrije wilFarah brengt twee versies van haar vrije wil standpunt (spoiler: ze is vrije wil skepticus). Een softe en een hardere versie. Ze meanderen door het filosofische moeras van het vrije wil debat, maar wanneer het daarna over morele verantwoordelijkheid gaat, wordt het plots wél maatschappelijk relevant.

    (08:01) Hoofdstuk 2: Het retributieve denkenEen korte analyse van wat de gevolgen zijn van een geloof in vrije wil voor ons strafrecht. Wat is de geest van het huidige strafrecht en hoe zou het anders kunnen?

    (11:00) Hoofdstuk 3: Legalisering van drugs en klassieke muziekFarah neemt een zijweg en heeft het over de reden waarom mensen vandaag in de gevangenis zitten. Zo komt ze bij druggebruikers en kleine drugdealers terecht. Ze houdt een enthousiast en overtuigend pleidooi voor legalisering.

    (14:56) Hoofdstuk 4: Persoonlijke verantwoordelijkheidZe gaan in op het meer algemene beeld dat we hebben van gedetineerden. Over het ontmenselijken en het neerkijken op. En nog breder over persoonlijke verantwoordelijkheid voor je leefstijlgedrag, over het voorwaardelijk maken van de gezondheidszorg en het voortdurend moreel veroordelen van elkaars gedrag. Over de klimaatcrisis als catalysator van die veroordeling.

    (23:05) Hoofdstuk 5: Voedingsbodem voor crimineel gedragFarah heeft het over de invloed van Kant op ons denken over straf en boete. Over de worsteling met haar eigen positie als vrije wil skepticus, maar de voordelen van die positie om het schulddenken te counteren. Over de kwalijke impact van dat schulddenken.

    (26:52) Hoofdstuk 6: De functie van strafFarah heeft het over haar visie op straf. Enerzijds moet die toekomstig crimineel gedrag proberen voorkomen en anderzijds moet ze een antwoord bieden op slachtoffers. Over herstelrecht en het afschaffen van de gevangenis in haar huidige vorm.

    (29:13) Hoofdstuk 7: We kunnen het niet wetenAnthony past Farahs vrije wil skepticisme toe op mensen die stemmen voor strenge straffen. Ook zij hebben daar niet voor gekozen. Ze praten eerlijk over de zin en onzin van haar activisme en de strijd tegen het cynisme. Over de beperkingen van onze kennis en hoe daar mee om te gaan.

    (33:24) Hoofdstuk 8: Preventieve detentieFarah praat open over mensen die doorschieten in het vrije wil skepticisme en alles trachten te weten en te voorspellen. Dat brengt ons bij het moeilijke thema van preventieve detentie. Het is iets dat heel erg sciencefiction klinkt, maar dat eigenlijk niet zo veraf is als je zou denken.

    (42:41) Hoofdstuk 9: Leed is leedOver de strenge blik op mensen in detentie en op onszelf. Over Farahs onzekerheid over haar eigen positie en de kans dat haar denken niet tot een meer humane wereld zou leiden. Over de dingen die ze wél zeker weet.

    (52:21) Hoofdstuk 10: SlachtoffersOver het recht op gevoelens van haat en vergelding. Over wat slachtoffers zelf willen als straf. Over Farahs persoonlijke gesprekken met slachtoffers.

  • Meikeminne Clinckspoor is een Belgische filmmaker die genomineerd werd voor een Kids Emmy Award met haar prachtige reeks Dropje. We vonden daar geen enkel artikel over in het media-archief. Dat is op zich reden genoeg voor een gesprek.

    Het werd een heel mooi en oprecht gesprek over kinderfilms maken, over authenticiteit en zweverigheid, over magie en de achterkant van de coulissen, over manipuleren versus orkestreren, over smalltalk en durven voelen.

    Een gesprek voor iedereen die zich soms eens raar of anders voelt.

    Lees meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/meikeminne-clinckspoor

    Hoofdstukken

    (0:46) Hoofdstuk 1: Voor den homeMeikeminne vertelt over haar jeugd en hoe ze de passie voor filmmaken te pakken kreeg. Over haar moeder die 'echte' films meebracht naar huis en een camera.

    (4:51) Hoofdstuk 2: Een veilig kaderOver representatie en alle soorten kinderen zien op televisie. Over de authenticiteit en de puurheid van het werken met kinderen. Over het belang van casting.

    (10:47) Hoofdstuk 3: De fietsrem en de glimlachOver het contrast tussen voor en achter de coulissen. Over het maken van Dropje. Over praktische effecten in tegenstelling tot digitale effecten.

    (17:12) Hoofdstuk 4: Manipuleren of achterover leunenOver het woord manipuleren en een meer positieve invulling ervan. Over de kracht van niets doen en de dingen laten gebeuren. Over jezelf een plaats geven, over ambitie en bescheidenheid.

    (22:51) Hoofdstuk 5: Er is altijd een keuzeOver de boodschap die Meikeminne in haar werk probeert te steken. Over de dood van haar moeder en de impact op haar werk en leven. Over raar gevonden worden en je afzetten tegen de norm.

    (28:39) Hoofdstuk 6: De sparkOver smalltalk en leven op automatische piloot. Over haar zoektocht naar echtheid bij mensen en de parallel met Zwijgen is geen optie.

    (30:50) Hoofdstuk 7: KinderfilmsOver Meikeminnes Emmy-nominatie met Dropje en haar gevoel over de serie die won. Over allerlei soorten televisie voor allerlei soorten kinderen. Over de traagheid en de métier. Over wat Dropje met mensen deed tijdens Corona.

    (36:13) Hoofdstuk 8: Daar ben jeOver geen zin hebben om te voelen versus gevoelens laten zijn. Over durven huilen en weten dat je niet samenvalt met wat je voelt.

  • Dit eerste gesprek van het seizoen wordt gevoerd door Anneleen de Bonte. Zij sprak met Alexander D'Hooghe, de intendant van de Oosterweelverbinding. Waar ze het niet over hadden: de Oosterweelverbinding.

    Over wat dan wel? Over van die vragen zonder antwoord. Als je een stad hertekent, wie houdt de pen dan vast? Iemand gemotiveerd door eigenbelang of liever door het algemeen belang. En wie beslist wat het algemeen belang is? En kan je tegen armoede zijn maar voor ongelijkheid? Of hangt dat af van je rekeninguittreksels?

    Aan de oppervlakte lijken Alexander en Anneleen het bijna eens. Maar verwar beleefdheid niet met consensus. Luister met ons mee in de coulissen.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/alexander-dhooghe

    Hoofdstukken

    (1:35) Hoofdstuk 1: ZelfzorgOver Alexanders moeder die hem op jonge leeftijd leerde mediteren. Over andere manieren om recht te blijven staan in de zoektocht naar oplossingen voor de grootste problemen van onze tijd.

    (4:30) Hoofdstuk 2: Ontworteling en empathieOver vervreemding en ontworteling als oorzaken van emancipatie. Over gemeenschapsvorming en nationalisme. Over empathie als basis voor solidariteit, maar ook als gevangenis.

    (11:13) Hoofdstuk 3: Vier het verschilAlexander praat over stedenbouw als een fundamenteel politiek vak. Over de consensus dat we allemaal dicht op elkaar in steden moeten gaan leven en hoe hij daar niet mee akkoord gaat. Over hoe hij zijn vak invult. Over pragmatiek als noodzaak om de grote problemen op te lossen.

    (17:13) Hoofdstuk 4: De moeilijkste revolutieAnneleen en Alexander denken na over huren en wonen en hoe je huisbezit zou kunnen loskoppelen van grondbezit. Over hoe iedereen op het eind van z'n leven een huis betaald heeft. Over daklozen en het precariaat.

    (23:43) Hoofdstuk 5: ErfzondeAnneleen en Alexander beginnen van mening te verschillen. Anneleen denkt een gemeenschappelijke oorzaak te zien voor de sociale en klimaatcrises (en dus misschien ook een gemeenschappelijke oplossing). Alexander ziet dat als het gevolg van een katholiek schuldgevoel.

    (26:19) Hoofdstuk 6: GeldHier wordt het spannend. Anneleen noemt geld een fictie. Alexander vindt geld energie die je ten goede kan gebruiken. Anneleen vindt dat geld zich, in tegenstelling tot energie, steeds meer concentreert. Alexander is mee maar ziet geen geweldloze uitweg.

    (37:19) Hoofdstuk 7: Ongelijkheid of armoede? Een interessant gedachte-experiment over de vraag of er iets mis is met ongelijkheid als de armoede gelenigd is. Over destabilisering en de vraag wat dan billijk is.

    (41:45) Hoofdstuk 8: Rijke mensenAnneleen worstelt met de vraag of er iets mis is met schandelijke rijkdom. Moeten we filantropie toejuichen of moet de overheid beter herverdelen?

    (44:55) Hoofdstuk 9: Wiens brood men eetAnneleen vraagt door naar de projecten waarop Alexander werkt en in hoeverre hij een positieve impact kan hebben, als die bijvoorbeeld zou ingaan tegen het belang van de investeerder.

  • In dit reüniegesprek met Thomas hadden we het voornamelijk over het laatste hoofdstuk van zijn boek Het ontstaan van de tijd. Over hoe zijn theorie de wetenschap weer onder de mensen brengt en hoe hij daarmee een antwoord geeft op de vervreemding waar Hannah Arendt voor waarschuwde.

    Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/thomas-hertog-reunie/

    Hoofdstukken

    (2:05) Hoofdstuk 1: Tijd heeft een oorsprong

    Over de voorzet die George Lemaître in 1931 gaf en over hoe Thomas de bal samen met Stephen Hawking binnen kopt in zijn boek. Over de band met Stephen en hoe Thomas van een wroetende mol veranderde in een cartograaf.

    (12:59) Hoofdstuk 2: Grenzen aan wat we kunnen weten

    Over de essentie van het boek van Thomas en de implicaties voor de wetenschap. Over de kwantumtheorie, toegepast op de oerknal en hoe die grenzen stelt aan wat we kunnen weten. Over de darwiniaanse evolutie van natuurwetten. Over de geschiedenis die (letterlijk) pas vorm krijgt als je er een vraag aan stelt.

    (24:33) Hoofdstuk 3: We komen er sterker uit

    Over hoe deze theorie de vervreemding, waar Hannah Arendt bang voor was, countert. Over de gevolgen van het nieuwe paradigma dat Thomas voorstelt en over hoe zijn collega's teleurgesteld zouden kunnen zijn. Over zijn tegenargument dat het loslaten van de zoektocht naar de wet der wetten de wetenschap juist sterker kan maken.

    (33:18) Hoofdstuk 4: How to prove you wrong?

    Over hoe dit nieuwe paradigma zou kunnen slagen of falen. Over de kwantumtheorie die plots veel intuïtiever voelt en zou kunnen aansluiten bij de complexiteit en de onzekerheid van ons dagelijks leven.

    (42:34) Hoofdstuk 5: Waar is die brug?

    Over de link tussen wetenschap en maatschappij en wat de coronacrisis met die link gedaan heeft. Over hoe het anders zou kunnen en over de mogelijke gevolgen mochten we die brug niet bouwen.

  • In dit reuniegesprek met Nadia hadden we het over het wokedebat en over polarisering, zonder dat het woord valt. Over waarom we beter de racistische nonkel op het familiefeest met rust laten en over hoe je dan wel geëngageerd kan zijn.

    Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/nadia-fadil-reunie/

    Hoofdstukken

    (3:14) Hoofdstuk 1: Als jouw waarheid tot perspectief wordt herleid Nadia vertelt over haar evolutie van tegenstem tot onafhankelijk onderzoeker en hoe ze ontsnapte aan de klauwen van het mainstream wokedebat

    (11:29) Hoofdstuk 2: De racistische nonkel Daar is hij weer, onze aller racistische nonkel als de oermetafoor voor de tegenstander in ons dagelijks leven. Nadia vertelt hier heel helder waarom we die nonkel misschien wel beter met rust laten en zo kiezen voor de goede vrede op het familiefeest.

    (18:09) Hoofdstuk 3: Sensorieel samenleven Hoe ziet dat samenleven met en ondanks de verschillen er in de praktijk uit? En hoe vermijden we dat het een beschavingsoorlog wordt? En wat doen we met dat ongemakkelijke gevoel als we een collega zien bidden?

    (29:57) Hoofdstuk 4: Everyday securitazation Dit gaat over het rapport dat Nadia in 2023 publiceerde. Over het effect van veiligheidsmaatregelen op de levens van enkele moslims die op een lijst terecht kwamen. Het gaat verder over hoe de moslimgemeenschap omgaat met dat in de gaten gehouden worden.

    (37:48) Hoofdstuk 5: We leven in twee werelden Nadia schetst een heel mooi beeld van twee jongens die in dezelfde klas zitten maar toch in totaal verschillende werelden leven. Dit hoofdstuk doet je helemaal anders kijken naar radicalisering en de preventie ervan.

    (44:37) Hoofdstuk 6: De cirkel open houden Over de politiek en hoe ze met de meerstemmigheid om zou moeten gaan. Over Nadia's strijd tegen dehumanisering en criminalisering. Over haar onderzoek dat haar kiest en niet omgekeerd.

  • Met Eva hadden we het over het schrijven van biografieën, over hoe we oordelend naar het verleden kijken en niet naar de toekomst. Over de angst voor de burger en wat er gebeurt als je burgers wel serieus neemt. Over politieke participatie.

    Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/eva-rovers

    Hoofdstukken

    (0:00) Intro

    (3:13) Hoofdstuk 1: Feit en fictieOver Boudewijn Büch en zijn verhalen. Over de biografie die Eva schreef, waarin ze koos niet te proberen nagaan wat echt gebeurd was en wat niet, maar juist mild keek naar de verhalen die hij vertelde en wat erachter zou kunnen gezeten hebben. Over hoe we allemaal de werkelijkheid verdraaien om een gevoel over te brengen.

    (11:26) Hoofdstuk 2: Waarom biografieën?Over Helene Krüller-Müller die er nooit voor gekozen heeft om haar persoonlijke brieven publiek te maken. Over de verantwoordelijkheid van de biograaf en het nut van biografieën om ons een minder zwart-wit beeld van het verleden te geven. Over de grote gebeurtenissen zien door de ogen van individuen.

    (18:27) Hoofdstuk 3: Druppel in de oceaanOver Eva's beweging van het verleden naar de toekomst. Over de vraag hoe je met de toekomst bezig kan zijn in deze woelige tijden, wetende dat je eigen impact zo klein is en dat je de resultaten van je activisme misschien wel nooit zal zien.

    (26:15) Hoofdstuk 4: VoorouderOver doemdenken en wegkijken van de miserie om overeind te blijven. Over de onmacht van het individu en de macht van het collectief om iets te veranderen.

    (37:46) Hoofdstuk 5: Debat of dialoogOver het burgerberaad rond de klimaattransitie dat Eva mee organiseerde in Amsterdam. Over wat er gebeurt als mensen de ruimte krijgen om ervaringen te delen. Over polarisering en verharding en de geschiedenis van de sociale strijd die altijd gepaard ging met geweld. Over hoe het anders zou kunnen.

    (45:12) Hoofdstuk 6: Angst voor de burgerOver de gemiddelde politicus die het goed bedoelt, maar gevangen zit in een systeem dat op korte termijn denkt en grote problemen voor zich uit schuift. Over inspraak die enkel de roepers aan het woord laat en daardoor bij de politicus een eenzijdig beeld geeft van een boze burger die vooral niet te veel te zeggen mag hebben. Over het mensbeeld dat achter dit denken zit en het alternatief dat deze vicieuze cirkel zou kunnen doorbreken.

  • In dit reüniegesprek met Nozizwe hadden we het over haar rechtenopleiding, haar korte uitstap naar de politiek, over het dekoloniseren van de KU Leuven en over haar recent werk rond intersectionaliteit.

    Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/nozizwe-dube-reunie

    Hoofdstukken

    (2:04) Hoofdstuk 1: SuitsOver de master Rechten die Nozizwe volgde aan de KU Leuven en de trend om daarna een bijkomende master te doen die dan niet altijd even betaalbaar blijkt te zijn. Over de opleiding die vooral focust op de glamoureuze advocaat en niet op pakweg mensenrechten.

    (6:28) Hoofdstuk 2: Some things you just can't reformOver Nozizwe's avontuur in de lokale politiek van Tervuren en hoe dat haar huidige visie op de politiek heeft gevormd. Over de dunne lijn tussen instanties van binnenuit proberen veranderen en gebruikt worden om de status-quo te bevestigen. Over de onmogelijkheid om bepaalde structuren te hervormen.

    (13:29) Hoofdstuk 3: UNDIVIDEDOver de studentenvereniging die Nozizwe aan de KU Leuven oprichtte. Over het manifest dat de vereniging schreef over dekolonisatie en wat dat betekent in de context van een universiteit. Over cancellen versus verrijken.

    (21:50) Hoofdstuk 4: Niet wetenschappelijkOver het argument dat de dekoloniale ideeën niet wetenschappelijk zouden zijn en wat dat betekent. Over een ander idee dat dat verwijt krijgt: intersectionaliteit.

    (28:49) Hoofdstuk 5: Right the wrongsOver het doctoraat van Nozizwe dat onderzoekt hoe de EU en het Hof van Justitie omgaan met intersectionele discriminatie vandaag. Over de problemen van het huidige wettelijk en juridisch kader. Discriminatie op basis van verschillende gronden kan alleen één voor één bekeken worden. En de regelgeving is zo versnipperd dat er geen complexe vormen van discriminatie aan bod kunnen komen op een eerlijke manier.

  • Met Bart hadden we het over het welzijn van sociale ondernemers, over hun neiging om zich op te offeren voor een betere wereld, over passie en obsessie en over technieken om gebalanceerder te leven en werknemers als mensen te behandelen.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/bart-weetjens/

    Hoofdstukken

    (0:38) Hoofdstuk 1: Wellbeing Project Bart schetst het probleem: sociale ondernemers lopen veel meer dan anderen het risico in burn-out en depressie terecht te komen. Ze zetten de noden van anderen voor die van zichzelf en vereenzelvigen zich met hun succes en hun heldenrol. Ze vergeten daarbij hun eigen menselijke noden en dat leidt op termijn tot minder impact in de plaats van tot meer.

    (7:58) Hoofdstuk 2: Harde cashOver als pop op het podium in Davos gaan staan en applaus in ontvangst nemen van de rijkste mensen ter wereld, maar dan geen geld krijgen. Over de spanning tussen geld en goed doen. Over enkele succesvolle projecten die bakens van hoop zijn, maar dat eerder ondanks dan dankzij het systeem zijn.

    (17:03) Hoofdstuk 3: Dat doet wonderen Over de technieken en de praktijken die Bart probeert te introduceren in bedrijven. Ze zorgen ervoor dat werknemers als gehele mens aanwezig kunnen zijn op hun job en zich dus ook dieper tot elkaar kunnen relateren. Dat leidt dan weer tot meer geluk, meer samenwerking, meer effectiviteit, meer alles.

    (23:02) Hoofdstuk 4: Passie of obsessie? Over de titel van sociaal ondernemer en die criteria die Ashoka gebruikt om van iemand een zogenaamde 'fellow' te maken. Over obsessie en het gezonde alternatief passie. Over meer collaboratieve vormen van ondernemen en over de moeilijke vraag of Ghandi dezelfde impact had gehad als hij een meer gebalanceerd leven had geleid.

    (33:38) Hoofdstuk 5: Loslaten Over the one thing to fix. Als we het probleem van mentaal welzijn oplossen dan fixen we tegelijk ook alle andere problemen. Of dat is wat Bart gelooft. Over de praktische voordelen van het bewandelen van een spiritueel pad voor een ondernemer. Over durven loslaten. Over onze woede die we sluimerend meenemen in alles wat we doen en dus ook in het goede dat we denken te doen.

  • In dit reüniegesprek met Anneleen hadden we het over haar strijd om de financiële wereld duurzamer te maken, over blij zijn in zware tijden en over de vraag of gezondheidszorg investable is.

    Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/anneleen-de-bonte-reunie

    Hoofdstukken

    (0:00) Intro

    (2:02) Hoofdstuk 1: Aan de broek van de mamaOver Anneleens rol in adviescomités van pensioenfondsen en financiële koepelorganisaties. Over de eenzaamheid van het vertegenwoordigen van de stem van mens en natuur. Over al dan niet genoeg doen en over het vermoeiende titanenwerk van tankers proberen bijsturen.

    (9:21) Hoofdstuk 2: 't Is mijn gedacht maarOver hoe de meest indrukwekkende politieke resultaten nog steeds terkortschieten om onze planeet te redden. Over Anneleens rol in dat grote verhaal en het effect dat nadenken over je rol en de balans opmaken heeft. Over vrolijk zijn en huppelen in apocalyptische tijden. Over ons onvermijdbare eigen perspectief.

    (18:10) Hoofdstuk 3: Is Health investable?Over de vraag of onze gezondheidszorg met privémiddelen gefinancierd zou kunnen worden en over wat voor worstelingen die vraag bij Anneleen veroorzaakt. Over de focus op impact en de gaten in die benadering.

    (27:31) Hoofdstuk 4: KuikentjesOver Anneleens worsteling met de geneeskunde, de verwachtingen en de hoogmoed van de dokter. Over achterover leunen en jezelf als mens zien. Over de grootste uitdaging voor de geneeskunde en over het effect van dicht bij jezelf blijven op anderen.

  • Met Wim hadden we het over armoede. Over ons systeem van sociale zekerheid en hoe het automatisch de meest kwetsbare mensen benadeelt. Over leven in schaarste en wat dat met je mentale bandbreedte doet. Over een nieuw verhaal dat terug de solidariteit voorop stelt.

    Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/wim-van-lancker/

    Hoofdstukken

    (2:06) Hoofdstuk 1: 40 jaar dezelfde cijfersOver de armoedecijfers. Over het falen van beleid en over de economische en culturele veranderingen sinds WOII tot nu. Over de switch van institutionele solidariteit naar wederkerigheid en persoonlijke verantwoordelijkheid.

    (13:57) Hoofdstuk 2: SchaarsteOver de veranderende arbeidsmarkt en de holle retoriek van het omscholen en kneden van mensen naar de nieuwe jobs. Over wat schaarste doet met een mens en waarom streng beleid averrechts werkt. Over het buikgevoel van de kiezer en waarop de politicus hem aanspreekt. Over een nieuw politiek project rond institutionele solidariteit.

    (26:06) Hoofdstuk 3 : Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 1Over het ontstaan van de sociale zekerheid via zogenaamde 'mutualiteiten' ofte collectieve spaarkassen van fabrieksarbeiders. Over het universeel maken van dat systeem, steunend op een eerlijke spreiding van de risico's en een gedeelde wens naar stabiliteit. Over de huidige toestand en de risico's die helemaal anders verdeeld zijn.

    (33:42) Hoofdstuk 4: Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 2Wim gaat in meer detail in op de financiering van de sociale zekerheid en legt uit waarom het systeem vandaag onder druk staat. Over politieke inmenging en ideologische keuzes die de meest kwetsbare mensen treffen.

    (41:41) Hoofdstuk 5: Welbegrepen eigenbelang of welbegrepen solidariteit?Over een nieuw verhaal waar iedereen zich in kan vinden of op z'n minst de zoektocht naar overlappende belangen zodat genoeg mensen uit welbegrepen eigenbelang kiezen voor dit samenlevingsmodel. En is er dan geen besef nodig van de luxe waarin we met 85% leven zodat er voldoende volk tegen armoede kan strijden. Want hoe kan je strijden voor een groot verhaal als je in overlevensmodus zit. En wat dan met klimaat en al die andere problemen?

    (55:03) Hoofdstuk 6: Center ParcsOver de luxe waarin onze Middenklasse verkeert en het moraliserend vingertje die ze daar op wijst. Over de wortel en de stok en wat is dan het welbegrepen eigenbelang van waaruit een ingenieur voor een solidair systeem zou moeten kiezen? Over dreigende instabiliteit en hoe we iets kunnen veranderen voor de problemen echt groot worden.

  • Met Joris hadden we het over de media, over polarisering, over klimaat en over sociale rechtvaardigheid. Over of de mens fundamenteel goed of slecht is. Over waarom het niet beter wordt.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/joris-luyendijk/

    Hoofdstukken

    (0:00) Intro

    (2:50) Hoofdstuk 1: Content consumerenOver een eigenwijze Joris die niet functioneert binnen organisaties en zijn eigen weg kiest. Over de visie van Joris op media en hoe hij zelf omgaat met traditionele en sociale media.

    (10:26) Hoofdstuk 2: De geest is uit de flesOver kritische journalistiek die door de pyromaan gebruikt wordt om het kot in brand te steken. Over de twijfel en de nieuwsgierigheid die het moeten opnemen tegen de angst. Aan de hand van onze pereceptie over het Midden-Oosten en onze perceptie over de bankenwereld vertelt Joris over de hypocrisie onder zijn hoogopgeleide lezers.

    (19:14) Hoofdstuk 3: Legitieme en illegitieme grievenOver systeemkritiek en de moeilijkheid om terechte van onterechte kritiek te onderscheiden. Over het toenemende wantrouwen ten opzichte van de elite.

    (27:54) Hoofdstuk 4: Twee verdiepingenOver de treinchauffeurs en de installateurs van zonnepannelen enerzijds en de high potentials anderzijds. Over de onoverbrugbare kloof tussen die twee groepen en de realisatie dat Joris lezers uit groep 2 komen. Over het hiërarchisch organiseren van de samenleving en de ellende waar dat toe leidt.

    (33:27) Hoofdstuk 5: Twijfel aan de twijfel Een kritiek op de linkerzijde die leidt tot een bedenking over neutraliteit die niet bestaat. En dan een existentiëel gesprek over twijfel aan de twijfel, waarbij Joris eerder de autoritaire kant opgaat en liever gewoon sommige debatten buiten de publieke opinie houdt. Over burgerberaad als alternatief daarvoor.

    (47:04) Hoofdstuk 6: De sprookjesOver het laatste boek van Joris, De Zeven Vinkjes, en hoe hij daar wel een horizon ziet en optimisme voelt. Het contrast met de andere grote uitdagingen waarop hij werkte en een poging van Anthony om datzelfde optimisme op die domeinen toe te passen.

    (53:51) Hoofdstuk 7: Waarom wordt het niet beter?Over wat 'beter' betekent en over het belang van de discussie over schijnbaar neutrale woorden als beter. Over gefilosofeer als vertrager van verandering.

    (01:05:54) Hoofdstuk 8: De pauzeknopJoris en Anthony gaan verder over het concept van de pauzeknop. Is praten een afleiding? Of moet je grondig praten voor je iets doet? En wat doen we bij Zwijgen is geen optie? Duwen wij dan ook op de pauzeknop? En hoe weet je dat dan van iemand anders? Een pittig meningsverschil met een happy end.

  • Met Dilara hadden we het over emoties en de behoeftes die daar onder zitten, over polarisering en hoe we ze moeten bestrijden, over het labelen van mensen en onze feilbare hersenen, over preken voor eigen kerk of op de brug blijven staan.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/dilara-bilgic/

    Hoofdstukken

    (2:15) Hoofdstuk 1: Emotie en behoefteOver het wegdrukken van emotie en onze collectieve incapaciteit om te vatten wat er onder onze emoties zit. Over een andere manier van praten die dat probleem zou kunnen fixen.

    (8:12) Hoofdstuk 2: De brugOver moeite in mensen steken terwijl zij dat niet voor jou doen. Over ergens bijhoren of je diffuse identiteit omarmen. Over begrip voor zelfs die mensen die 5 straten van de brug wonen.

    (15:59) Hoofdstuk 3: Impliciet racismeOver taal en labels en over ons feilbare denken. Dilara vertelt over enkele onderzoeken die aantonen dat er veel impliciet racisme is, maar ze verbindt daar optimistische conclusies aan, want als het impliciet is, dan is het gewoon kwestie van ander gedrag aan te leren.

    (28:30) Hoofdstuk 4: Slachtoffer impliceert daderOver Dilara's onverbeterlijk optimisme en haar weigering om in de slachtofferrol te kruipen. Over je moreel gedragen los van het nut ervan. Over in gesprek gaan met 'de andere kant' en het belang van proberen begrijpen. Over de steeds grimmiger wordende politiek in het Westen en de parallellen met het Turkije waaruit haar vader is gevlucht.

    (39:34) Hoofdstuk 5: Preken voor eigen kerkEven een uitstap langs het andere pad, namelijk het pad van de focus op gelijkgestemden en hoe dat ook tot verbetering zou kunnen leiden. Een analyse van de situatie tijdens Corona en de verschillende kampen die ontstaan zijn. En een mogelijk idee om uit die polarisering te geraken.

    (50:05) Hoofdstuk 6: PanopticonOver de onmogelijkheid om ervaringen te vergelijken. Dilara demonstreert haar oprechte empathie voor jongeren én ouderen in het lockdowndebat. Over plaats maken voor je eigen behoeftes en emoties en wat dat met je doet. Over het ressentiment dat je zou kunnen voelen voor iemand die een duidelijk moreel kompas heeft en over de bevrijding die Dilara voelde toen ze het wij-zij denken losliet.

  • Met Chris hadden we het over jongerenwerk, over gentrificatie en het preventieve als alternatief voor het curatieve.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/chris-van-lysebetten/

    Hoofdstukken

    (2:15) Hoofdstuk 1: Bende of clubChris vertelt over zijn eerste projecten, waarbij hij een mandaat had van de minister om met 1 miljoen belgische frank 350 jongeren te helpen. Hij was 29 jaar en had geen ervaring. Hij vertelt heel concreet hoe hij een groep zware jongeren in Ledeberg benaderde.

    (11:05) Hoofdstuk 2: GentrificatieOver de Zuidpool in Gent waar 'probleemjongeren' in conflict waren met skaters en waar er nu een algemene werking is met beide groepen. Over de Nieuwe Dokken, waar de kinderen uit de sociale woonblokken slachtoffer dreigen te worden van de stadsvernieuwing en waar Habbekrats die jongeren terug zichtbaar wil maken.

    (16:59) Hoofdstuk 3: Triple AHet verhaal van Habbekrats Oostende en hoe ze de kinderen daar vanuit het grimmige Westerkwartier tot in een villa op zeedijk gekregen hebben.

    (24:33) Hoofdstuk 4: Curatief vs. preventiefOver het succesverhaal van Habbekrats binnen een steeds grimmiger wordende maatschappij. Over het curatieve dat alle centen krijgt en het preventieve dat volledig verwaarloosd wordt, ondanks dat succesverhaal.

  • Met Matthias hadden we het over inclusie, over subsidies en neokolonialisme, over een nieuwe vorm van leiderschap en over machtsverschuivingen binnen organisaties.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/matthias-vermael/

    Hoofdstukken

    Hoofdstuk 1: De utopieOver circus als een groep mensen die allemaal op een bepaalde manier anders zijn. Over de utopie van al die mensen te proberen verenigen op één plek en de moeilijkheden die dat met zich meebrengt.

    Hoofdstuk 2: NeokolonialismeOver de spanning tussen het subsidiedossier en de realiteit. Over de termen die je moet gebruiken om geld te krijgen die in de realiteit soms meer kwaad dan goed doen. Over doelgroepen, het tellen van gehandicapte kinderen en de verplichting van tijdelijkheid. Over het gevaar van in een neokoloniaal discours terecht te komen.

    Hoofdstuk 3: Historische inertieOver de cultuur van een organisatie die soms verandering in de weg staat. Over macht en privilege afgeven en de conflicten die daaraan vooraf gaan. Over wie de sleutel van het materiaalkot krijgt en over nieuwkomers en Vlaams Belangers in één organisatie verenigen.

    Hoofdstuk 4: Nieuw leiderschapEpibraties over leiderschap, hoe we er traditioneel naar kijken en hoe dat kijken invloed heeft op de inhoud ervan. Over hoe we er ook naar zouden kunnen kijken en hoe dat organisaties veel rijker zou kunnen maken. Over plaats maken.

  • Met Saar hadden we het over mensen op de vlucht, de kampen in Calais en Duinkerke en de overtocht naar het VK. Over het absurde spel tussen Engeland en Frankrijk en het gevecht tegen cynisme.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/saar-depuydt/

    Hoofdstukken

    Hoofdstuk 1: TransitEen schets van de situatie van mensen op de vlucht in Duinkerke begin 2022. Over de wens om naar het Verenigd Koninkrijk te gaan en de moeilijkheden die je onderweg tegenkomt. Over mensen die over geraken en hoe dan. Over smokkelbendes en politieraids. Over waarom juist Engeland en over de minieme legale route naar Europa.

    Hoofdstuk 2: "Ongevallen"Het vervolg van het absurde spel dat gespeeld wordt tussen overheid, mensen op de vlucht en hulporganisaties. Over het grotere schaakspel tussen staten en de gevolgen voor de mensen in de bootjes. Over de 27 mensen die gestorven zijn op de Noordzee en hoe safe passage dat zou kunnen voorkomen.

    Hoofdstuk 3: De hypotheek en een glas roséOver hoe 7 jaar in Calais en Duinkerke Saar veranderd hebben. Over haar vrienden en familie vroeger en nu. Over functioneren in onze wereld als je die andere wereld kent en de energie die soms ontbreekt om de ander te overtuigen van het nut van solidariteit.

    Hoofdstuk 4: Oorverdovende stilteOver de selectieve aandacht van de media voor dit probleem. Over het gevecht met cynisme als gevolg van die ongevoeligheid. Over de gelijkwaardigheid die er vaak niet is en de traumatische gebeurtenissen die deze mensen hebben meegemaakt tijdens hun tocht.

    Hoofdstuk 5: Ik heb u gezienOver hoe er op politiek vlak helemaal niets gebeurt, maar op het niveau waar Saar zit wel vanalles beweegt. Over haar bescheiden rol in dat complexe geheel. Over helpen of ondersteunen. Over ons Westers superioriteitsgevoel dat eigenlijk vrij ongefundeerd is.

  • Met Stijn hadden we het over Europese wetgeving, de werking van warmtepompen, risico-rendementsverhoudingen en je energiefactuur. Een gesprek om veel van bij te leren.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/stijn-de-roo/

    Hoofdstukken

    Hoofdstuk 1: BiodieselStijn vertelt over zijn avonturen met biobrandstoffen. Over palmolie telen in de Grote Meren regio in Tanzania en over de klimaatdoelstellingen die toen een stuk minder ambitieus waren.

    Hoofdstuk 2: Spin in een webEen voorstelling van Wattson, watt ze doen en het businessmodel dat dat mogelijk maakt. Een eerste duik in de complexiteit van energierenovatie. Over het financieren van de projecten, het opvolgen en de perfecte combinatie vinden tussen het praktische, het technische, het financiële en het juridische.

    Hoofdstuk 3: Waarom ben je niet rijker?Over langetermijnrelaties met klanten en hoe moeilijk dat vandaag is. Over voorspelbaarheid en de ingewikkelde mix van investeringen die ervoor zorgt dat het geheel bankable is. Over impact linken aan financiële incentives zodat het goede ook economisch het meest interessante wordt. Over waarom Stijn nog geen miljonair is en hoe de energieprijzen daarmee te maken hebben.

    Hoofdstuk 4: TaxshiftEen analyse van de problemen die ervoor zorgen dat de transitie niet snel genoeg gaat om de doelstellingen van 2050 te halen. Enerzijds de overdreven belasting van gas ten opzichte van electriciteit en de nood aan een taxshift. Anderzijds de beperkingen van nieuwe technologieën zoals de warmtepomp en de nood aan deep renovation.

    Hoofdstuk 5: We vinden wel ietsOver het plan van ons beleid om de doelstellingen te halen en de enorme gap tussen droom en daad. Over hoe een warmtepomp werkt als een omgekeerde frigo en over techno-optimisme.

    Hoofdstuk 6: Langemarck-PoelkappelleEen gedachte-experiment over het klimaatneutraal maken van Poelkappele en de stappen die we daarvoor zouden moeten zetten. Over afbraak, warmtenetten en wijkrenovatie. Over de grote hoeveelheid praktische bezwaren tussen droom en daad. Een samenvatting en een finale inschatting van hoe hoopvol of depressief we moeten zijn met het zicht op 2050.

  • Met Lynn hadden we het over hoe langdurig zieken in onze maatschappij worden behandeld. Over de stelsels en de stigma’s. Over inclusie als de beste preventie.

    Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/lynn-formesyn/

    Hoofdstukken

    Hoofdstuk 1: GroeipijnLynn vertelt over haar diagnose en hoe lang die op zich liet wachten. Over haar tocht langs de goedkope-geneesmiddelen-rayon en het bestrijden van de pijn.

    Hoofdstuk 2: Premie voor rendementsverliesOver werken met een diagnose, inclusieplannen en ergonomische stoelen. Over het rendementsdenken en de slachtoffers ervan. Over wat inclusie voor iedereen zou kunnen betekenen en over hoe onlogisch ons systeem en onze werkcultuur in elkaar zitten.

    Hoofdstuk 3: Een supervoorwaardelijk basisinkomenOver de paradox van gaan werken onder het stelsel van invaliditeit. Over het vangnet en de absurditeit van een systeem dat geen tussenweg kent. Over het knelpuntberoep van adviserend arts en de besparingen die op termijn vooral geld kosten aan onze maatschappij.

    Hoofdstuk 4: Er is geen collectieve oplossingOver de boosheid die leeft bij Lynn en andere langdurig zieken. Over gedwongen worden tot slachtofferschap en de paradoxale positie van iemand die het lot van zichzelf en lotgenoten wil verbeteren, maar dat niet te actief mag doen omdat ze anders gestraft wordt.