Afleveringen
-
Op 1 sept 2019 begon de ‘Bach van de dag’ met de Aria uit de Goldbergvariaties. Vandaag, na vele variaties rond Bach, besluit ik met de Aria da capo, het slot van de Goldbergvariaties, en dus het slot van deze Bach van de dag.
Johann Sebastian Bach
Goldberg Variaties, BWV.988: Aria da capo
Glenn Gould, piano
CBS Records SMK52619
3’48’’ -
Leuk en heerlijk zinloos spelletje: wat is de ‘mooiste’ Bach? Wat gaat er mee naar een onbewoond eiland? Ik neem mee: dit deeltje uit het Magnificat…
Johann Sebastian Bach
Magnificat BWV.243; Suscepit Israel
Ricercar Consort olv Philippe Pierlot
Mirare MIR102
2’08’’ -
Zijn er afleveringen die ontbreken?
-
Het heeft iets prettig maniakaals, deze Fantasie. Je hoort bijna voortdurend hetzelfde, maar dan anders. Minimal music uit een tijd waarin het genre niet bestond. Bach haalt alles uit bijna niets.
Johann Sebastian Bach
Fantasie BWV.922
Alfred Brendel, piano
Philips 4208322
8’22’’
Johann Sebastian Bach
Fantasie BWV.922
Christophe Rousset, klavecimbel
Aparte Music AP 010
6’45’’ -
Nadenken over je eigen zonden, letterlijk en figuurlijk van ‘God los’. Gebroken. Het bracht Bach in 1723 tot een van zijn mooiste aria’s. Zeker in deze uitvoering. Barbara Schlick zingt vol met levenservaring, en Marcel Ponseele laat de hobo stralen.
Johann Sebastian Bach
Cantate BWV.105, “Herr, gehe nicht ins Gericht”; aria, “Wie zittern und wanken”
Barbara Schlick, sopraan
Collegium Vocale Gent olv Philippe Herreweghe
Virgin 7592372
5’48’’ -
Zoiets doe je niet, althans… Terwijl Bach behoorlijk ziek is, is er al gepraat en zelfs besloten over zijn opvolging. Op 25 augustus 1749, terwijl de kerk vol zit met hoogwaardigheidsbekleders, speelt Bach zelf het orgel in de opening van deze cantate. Een klinkend bewijs: ik ben er!
Johann Sebastian Bach
Cantate BWV.29, “Wir danken dir, Gott, wir danken dir”; Sinfonia
Bach Collegium Japan
Masaaki Suzuki, orgel
BIS1981
3’39’’ -
De laatste. Prelude en Fuga nr.24 uit het eerste boek Wohltemperierte Clavier. Een bekroning, maar ook een zoektocht naar het wezen van melancholie.
Youri Egorov speelt zo langzaam en naar binnen gericht… en toch valt de muziek niet uiteen.
Johann Sebastian Bach
Das wohltemperierte Klavier boek 1 – “Prelude en Fuga nr.24 BWV.869”
Youri Egorov, piano
Astoria DP 87001
17’30’’ -
Petersburg, eind 19e eeuw. Iedere vrijmiddag en avond komen ze bijeen. Componisten en musici als Rimsky-Korsakov, Borodin, Glazoenov en Lyadov. Strijkkwartet spelen en hun liefde voor Bach laten horen. In 1899 werd een aantal stukken gepubliceerd onder de titel ‘Vrijdagen’.
Anatoly Lyadov
Kwartet voor 2 violen, altviool en cello “Vrijdagen”, Sarabande & Fuga
Szymanowski Kwartet
SWR 19034CD
5’55’’
Johann Sebastian Bach (arr. Stravinsky)
Das wohltemperierte Klavier boek 1 – “Prelude en fuga nr.4 BWV.849”
Schonberg Kwartet
Attaca 29121
6’35’’ -
Als kind hield ik van rennen, schijnbaar doelloos, half vijf ’s middags. Geen jas, alleen een trui en maar rennen. De wind, het late licht. Puur plezier, zonder dat ik het zo noemde. Toccata.
Johann Sebastian Bach
Toccata. BWV.915
Angela Hewitt, piano
Hyperion Records CDS44421/35
9’00’’ -
Wat is de ‘zin’? Ik weet het niet altijd, lees erover, praat erover, maar soms ervaar ik het, kort en schijnbaar zomaar. ‘Zin’ straalt door de tonen van het derde deel uit het Vierde Brandenburgs Concert. De muziek buitelt, danst en ruist.
Johann Sebastian Bach
Brandenburgs Concert nr.4, BWV.1049, dl.III
La Petite Bande olv Sigiswald Kuijken
DHM 077308205472
4’54’’ -
Tegenwoordig niet meer dan een straatnaam, maar ooit een grote naam in het Nederlandse muziekleven: Julius Röntgen. Geboren in Leipzig, wonderkind, mede-oprichter Concertgebouw en orkest, en een onvermoeibaar Bach-liefhebber en componist. Vooral deze Prelude en Fuga was voor mij een ware een ontdekking.
Julius Röntgen
3 Preludes en Fugas (versie voor orkest) nr.2
Deutsche Staatsphilharmonie Rheinland olv David Porcelijn
CPO 777 308-2
7’30’’ -
Ik koester de Bach-opnamen van Piotr Anderszewski. Integer en urgent. De aandacht waarmee hij speelt, levert een laconieke precisie op. Iedere toon en frase is vormgegeven, gehuld in helderheid.
Johann Sebastian Bach
Partita nr.6, BWV.830; I. Toccata
Piotr Anderszewski, piano
Virgin 72435455262
6’12’’ -
De fuga stond centraal in zijn composities en in zijn lessen. Alleen, in de tijd van Antonin Reicha, was de fuga al geheel ‘uit de tijd’. Toch gaf hij zijn leerlingen, waaronder Berlioz, Franck en Liszt, een uitermate gedegen ondergrond in het schrijven van fuga’s. Maar hoe klinken Reicha’s fuga’s? Ze zijn vrijwel onbekend, maar voor mij een ware ontdekking.
Antonin Reicha
Etudes dans le genre fugue, op.97 nr.4 & nr.9
Ivan Ilic, piano
Chandos Records 20033
11’41’’ -
Frans Bruggen was een van de grote voormannen van de ‘oude muziek beweging’. De blokfluit werd dankzij hem weer een ‘echt’ instrument, en Bruggen maakte prachtige arrangementen van Bach’s muziek. Het was een droom van Bolette Roed
om de ‘Bruggen-arrangementen’ op te nemen. Haar dubbel-cd is wat mij betreft een echte aanrader!
Johann Sebastian Bach
Sonate voor viool nr.2 BWV.1003 – deel IV, “Allegro”
Christian Teztlaff, viool
Ondine ODE 1299
5’04’’
Johann Sebastian Bach (Arr. Frans Bruggen)
Sonate voor viool nr.2 BWV.1003 – deel IV, “Allegro”
Bolette Roed, blokfluit
Ondine ODE 1323
7’20’’ -
Je moet er even voor gaan zitten, maar dan krijg je ook wat… Zo’n rijk en fraai werk: deze variaties van Max Reger, die op 12 augustus 1904 in wereldpremiere gingen.
Reger. Alcoholist en liefhebber van droge humor, wat op zich al humor is, maar bovenal een van de grootste contrapuntisten na Bach.
Max Reger
Variaties en Fuga, op.81 (over een thema van Bach)
Marc-Andre Hamelin, piano
Hyperion CDA66996
31’43’’ -
Het kon niet uitblijven, ik ben een Bach-liefhebber maar ook een Beatles-liefhebber, dus… alle aandacht voor de arrangementen die Peter Breitner maakte. Je hoort Bach’s Hohe Messe alsof het een Brandenburgs Concert en daar doorheen, naadloos gevlochten, melodieeen van Lennon en McCartney.
Johann Sebastian Bach / Lennon & McCartney (Arr. Peter Breitner)
Beatles Concerto Grosso nr.9
(Here, There and Everywhere & Yesterday & Hello Goodbye)
Peter Breitner Orchestra
NAXOS 8574078
9’45’’ -
10 augustus 1958. Wat een geluk dat er microfoons bij stonden… Glenn Gould heeft nooit in Nederland opgetreden, maar wel een keer met het Concertgebouworkest, in Salzburg. Het is een zeer gedreven uitvoering, waar zowel Gould als het orkest op het puntje van hun stoelen musiceren.
Johann Sebastian Bach
Concert voor klavecimbel en strijkorkest nr.1, BWV.1052
Glenn Gould, piano
Koninklijk Concertgebouworkest olv Dimitri Mitropoulos (live, 10 aug.1958)
RCO05001
20’03’’ -
Luisteren naar familieleden van Bach is vaak een ontdekkingstocht langs grotendeels vergeten edoch prachtige muziek. Te beginnen met Heinrich Bach, naar diens zoon Johann Michael Bach – Bach’s eerste schoonvader, en zijn broer Johann Christoph Bach. Een Bachzijtak, met onverwachte ‘luister inkijkjes’.
Heinrich Bach
Ich danke Dir, Gott
BachPlus
Evil Penguin 0031
8’19’’
Johann Michael Bach
Ich weiss, dass mein Erlöser lebt
Vox Luminis olv Lionel Meunier
Ricercar RIC347
2’49’’
Johann Christoph Bach
Wie bist Du denn, O Gott, in Zorn auf mich entbrannt
Nahuel Di Pierro, bas
Ensemble Diderot olv Johannes Pramsohler
Audax Records ADX13715
12’01’’ -
Bach maakte waarschijnlijk zelf de bewerking van zijn Tweede Sonate voor viool. Als Sonate BWV.964 is het dan muziek voor klavecimbel. Hetzelfde, maar anders. Dezelfde noten, maar toch. Een oefening in hetzelfde anders horen.
Johann Sebastian Bach
Sonate voor viool nr.2, BWV.1003
Alina Ibragimova, viool
Hyperion 67691/2
23’24’’
Johann Sebastian Bach
Sonate, BWV.964
Lorenzo Ghielmi, klavecimbel
Passacaille PAS1077
19’34’’ -
In Weimar voerde Bach muziek uit van Peranda, een componist die tientallen jaren eerder een grote naam was in Dresden. Als Bach begint aan zijn Hohe Messe, gecomponeerd met Dresden in het achterhoofd, dan klinken de openingsmaten als… Peranda. Maakt mij meteen nieuwsgierig; hoe klinkt Peranda?Marco Giuseppe PerandaMis in a; I. KyrieAbendmusiken Basel Coviello Classics COV919045’20’’Johann Sebastian BachMis BWV.232, “Hohe Messe”: Kyrie – koor, “Kyrie eleison”Chor des Bayerischen Rundfunks & Concerto Köln olv Peter DijkstraBR Klassik 9009109’00’’
-
De Engelse pianiste Harriet Cohen vroeg aan allerlei bevriende componisten om iets te maken ‘rond’ Bach. In 1931 verscheen ‘A Bach Book for Harriet Cohen’, met daarin Bachbewerkingen door oa Bax, Howells, Bridge en Vaughan Williams. Laatstgenoemde maakte een parel onder de Bachbewerkingen.
Johann Sebastian Bach / Ralph Vaughan Williams
Ach bleib’bei uns, Herr Jesu Christ, BWV.649 (Arr.)
Jonathan Plowright, piano
Hyperion CDA67767
5’35’’ - Laat meer zien