Afleveringen
-
Punkt Nemo to prawdziwy koniec świata. Najbardziej oddalone od jakiegokolwiek lądu miejsce na Ziemi. To tu kieruje się spadające z orbity statki kosmiczne. To tu ma się znajdować miasto Cthulhu.
Zapraszamy Was do odwiedzenia niezwykłego punktu na Ziemi. Miejsca, w którym nie warto być, ale które warto znać.
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
https://en.wikipedia.org/wiki/Spacecraft_cemetery
https://www.bbc.com/future/article/20231006-the-soviet-spacecraft-cemetery-in-the-pacific
https://www.space.com/spacecraft-deorbiting-over-earth-oceans-ethical-concerns
https://starlust.org/point-nemo-spacecraft-cemetery/
https://en.wikipedia.org/wiki/Mir
https://en.wikipedia.org/wiki/R%27lyeh
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biegun_niedost%C4%99pno%C5%9Bci
https://www.historydefined.net/point-nemo/
https://en.wikipedia.org/wiki/Deorbit_of_Mir
Punkt Nemo na Mapach Google
https://www.google.com/maps/place/48%C2%B052'36.0%22S+123%C2%B023'36.0%22W/@-50.5744153,-132.8294037,3805533m/data=!3m1!1e3!4m4!3m3!8m2!3d-48.876667!4d-123.393333?hl=en&entry=ttu -
Dwa projekty związane z szeroko pojętym wskrzeszaniem. W ramach jednego z nich sztuczna inteligencja (czyli AI) tworzy wirtualne kopie zmarłych ludzi, w ramach drugiego naukowcy chcą odtworzyć wymarły gatunek - mamuta włochatego. Jedno i drugie budzi wątpliwości etyczne. To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.
Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań, omówień i dodatków:
Mamuty
https://www.popularmechanics.com/science/animals/a42708517/scientists-reincarnating-woolly-mammoth/
https://medium.com/@harlowgoodwin/scientists-are-reincarnating-the-wooly-mammoth-to-prevent-climate-change-cced5e4ed271
https://en.wikipedia.org/wiki/Revival_of_the_woolly_mammoth
https://www.the-scientist.com/finding-the-cause-of-mammoth-extinction-70463
https://www.smithsonianmag.com/science-nature/what-happened-worlds-most-enormous-animals-180964255/
https://www.national-geographic.pl/artykul/w-tym-miejscu-w-polsce-zabito-ponad-100-mamutow-poznaj-cmentarzysko-tych-gigantow-231222111801
http://www.isez.pan.krakow.pl/muzeum.html
Ghostboty:
https://theconversation.com/ghostbots-ai-versions-of-deceased-loved-ones-could-be-a-serious-threat-to-mental-health-224984
https://www.myyov.com/index.html
https://www.youtube.com/watch?v=Q8DIBNkghs8
https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54731382
https://www.youtube.com/watch?v=IJeqTUG75gA
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0267364924000104
https://link.springer.com/article/10.1007/s10676-024-09744-y
https://link.springer.com/article/10.1007/s12124-022-09679-3 -
Zijn er afleveringen die ontbreken?
-
Wysłane przez ludzkość sondy kosmiczne doścignęły kilka planetoid i kometę, a następnie na nich wylądowały. Odkryły przed nami małe światy, które okazały się bardziej zróżnicowane i zadziwiające, niż naukowcy kiedykolwiek przypuszczali. Posłuchajcie naszego podcastu o tych niezwykłych kosmicznych pościgach!
Jest to druga część opowieści z odcinka nr 55, w którym mówiliśmy o najbardziej spektakularnych misjach sond kosmicznych.
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
NEAR Shoemaker
https://en.wikipedia.org/wiki/NEAR_Shoemaker
http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/401227.stm
https://science.nasa.gov/mission/near-shoemaker/
https://pl.wikipedia.org/wiki/(433)_Eros
https://astronet.pl/uklad-sloneczny/n0228/
http://apod.pl/apod/ap010211.html
Hayabusa
https://pl.wikipedia.org/wiki/(25143)_Itokawa
https://en.wikipedia.org/wiki/Hayabusa
https://science.nasa.gov/mission/hayabusa/
DART
https://science.nasa.gov/mission/dart/
https://science.nasa.gov/planetary-defense-dart/
https://dart.jhuapl.edu/Mission/index.php
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/udany-test-obrony-planetarnej-sonda-dart-uderzyla-w-dimorphosa
https://www.nasa.gov/news-release/nasa-confirms-dart-mission-impact-changed-asteroids-motion-in-space/
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/nasa-potwierdza-ze-impakt-zmienil-ruch-planetoidy
Rosetta
https://phys.org/news/2014-10-rosetta-67p-comet-death-star.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rosetta_(sonda_kosmiczna)
https://sci.esa.int/where_is_rosetta/
https://dydaktyka.fizyka.umk.pl/Wystawy_archiwum/z_omegi/rosetta.html
https://youtu.be/32vlOgN_3QQ?si=HBoH3n5kQw5tIG5y -
Co sprawiło, że nasi przodkowie utracili ogony? I jak stare leki znajdują nowe, zaskakujące zastosowanie, np. w leczeniu odmrożeń?
Odpowiadamy na te pytania - oczywiście z pomocą badań, których wyniki zostały niedawno opublikowane - w najnowszym odcinku Podcastu Crazy Nauki.
To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa-trzy wybrane naukowe newsy. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.
Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań, omówień i dodatków:
Ogony:
https://www.nature.com/articles/s41586-024-07095-8
https://www.nature.com/articles/d41586-024-00610-x
https://www.broadinstitute.org/publications/broad1347386
https://eng.obozrevatel.com/section-news/news-scientists-have-solved-the-mystery-of-tail-loss-in-humans-the-1927-work-of-ukrainian-researcher-and-a-cab-injury-helped-03-03-2024.html
https://www.crazynauka.pl/padanie-na-twarz-jako-sukces-ewolucyjny-czyli-dlaczego-wlasciwie-chodzimy-na-dwoch-nogach/
Leki:
https://www.sciencealert.com/treatment-breakthrough-fda-approves-first-ever-drug-for-frostbite
https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-first-medication-treat-severe-frostbite
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_poreperfuzyjny
https://pl.wikipedia.org/wiki/Omalizumab
https://dawsoncity.ca/sourtoe-cocktail-club/
https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-first-medication-help-reduce-allergic-reactions-multiple-foods-after-accidental -
Najbardziej spektakularne osiągnięcia i odkrycia dokonane przez sondy kosmiczne: wyprawa do krainy jezior ciekłego metanu, lot przez chmury z kwasu siarkowego czy kąpiele w gejzerach tryskających na 1,5 tysiąca kilometrów. Kiedy ludzkość wciąż emocjonuje się lądowaniem ludzi na Księżycu, zrobotyzowane statki odkrywają i badają dla nas światy, o których nie śniło się filozofom.
Zapraszamy do wysłuchania najnowszego odcinka Podcastu Crazy Nauki!
To pierwsza część naszego podcastu o najbardziej niesamowitych misjach sond kosmicznych. Drugą - poświęconą ściganiu przez sondy niewielkich ciał niebieskich takich jak planetoidy czy komety - opublikujemy za dwa tygodnie, czyli 12 marca 2024.
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
https://www.britannica.com/science/space-exploration/Major-milestones
https://www.thecollector.com/space-race-most-important-achievements/
Księżyc
https://www.britannica.com/technology/Luna-space-probe
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81una_9
https://pl.wikipedia.org/wiki/Program_Surveyor
Wenus
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_missions_to_Venus
https://www.russianspaceweb.com/venera7.html
Voyagery
https://www.crazynauka.pl/sonda-voyager-1-odpalila-silniki-po-raz-pierwszy-od-37-lat/
https://www.crazynauka.pl/pale-blue-dot-jak-powstalo-najslynniejsze-zdjecie-ziemi/
https://www.crazynauka.pl/jakie-informacje-ludzkosc-wyslala-w-kosmos/
https://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82ytka_Pioneera
https://pl.wikipedia.org/wiki/Voyager_Golden_Record
Cassini Huygens
https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Cassini-Huygens/Cassini_spacecraft
https://space24.pl/dwunasta-rocznica-ladowania-na-tytanie-wideo
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1530865,1,niezwykle-rzeczy-dzieja-sie-na-tytanie.read
https://pl.wikipedia.org/wiki/Enceladus_(ksi%C4%99%C5%BCyc)
https://kosmonauta.net/2015/01/dziesiec-lat-od-ladowania-na-tytanie/
https://www.crazynauka.pl/sonda-kapie-sie-w-gejzerach-enceladusa/
https://www.crazynauka.pl/na-enceladusie-ksiezycu-saturna-odkryto-zrodlo-energii-dostepnej-dla-zycia/
https://www.crazynauka.pl/sonda-kosmiczna-przeleciala-pomiedzy-pierscieniami-saturna-sa-pierwsze-zdjecia-z-tego-wyjatkowego-manewru/
https://www.crazynauka.pl/dzis-nasa-rozbije-sonde-cassini-o-saturna-dla-dobra-kosmitow/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cassini-Huygens
Wenus
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_missions_to_Venus
https://www.russianspaceweb.com/venera7.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wenera_5
https://en.wikipedia.org/wiki/Venera_6
New Horizons
https://en.wikipedia.org/wiki/New_Horizons
https://pl.wikipedia.org/wiki/(486958)_Arrokoth
https://en.wikipedia.org/wiki/Pluto
https://www.crazynauka.pl/przebudzenia-new-horizons-misji-ku-plutonowi-z-pewna-niezrecznoscia/
https://www.crazynauka.pl/wielka-misja-malej-sondy-razem-z-new-horizons-do-granic-ukladu-slonecznego/
https://science.nasa.gov/solar-system/kuiper-belt/exploration/ -
Dlaczego podczas burzy warto jednak zmoknąć, by uniknąć znacznie większych strat oraz jak kultura wpływa na nasz sposób odczytywania emotikonów? Odpowiadamy na te pytania - oczywiście z pomocą badań, których wyniki zostały niedawno opublikowane.
To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten nadajemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.
Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań, omówień i dodatków:
Pioruny
https://www.nature.com/articles/s41598-023-50563-w
https://www.sciencealert.com/science-reveals-whether-its-safer-to-be-wet-or-dry-in-a-lightning-storm
https://academic.oup.com/ptj/article-abstract/46/9/968/4637975
https://www.cambridge.org/core/books/lightning/35AA1F3FFB92B294CF82D86F7B84EED1#fndtn-information
https://zpe.gov.pl/pdf/P107dNwyb
https://nafalinauki.pl/czy-telefony-komorkowe-i-inne-urzadzenia-sciagaja-pioruny/
Emoji
https://doi.org/10.1016/j.tics.2016.10.007
https://research-repository.griffith.edu.au/handle/10072/393617
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0191886917304828
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/psyp.12642
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S109051380600033X?via%3Dihub
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02699931.2013.875889 -
Wypadki i incydenty lotnicze, w których główną rolę odegrały siły natury. Opowiadamy o niebezpiecznych sytuacjach, których przyczyną był w mniejszym stopniu błąd ludzki czy usterka techniczna, a w większym - zjawiska przyrodnicze.
Dowiecie się m.in.:
Jak wiatr może rozerwać 17-tonową maszynę?Kiedy samolot wygląda, jakby wchodził w nadświetlną?Co piorun robi, a czego nie robi z samolotem?Zapraszamy do posłuchania najnowszego odcinka Podcastu Crazy Nauki!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Rozdziały:
(0:00) Cześć :)
(3:25) Rozerwany przez tornado
(20:43) Siarka i płomienie
(43:52) Czego nie zrobił piorun
(1:02:49) Szybowiec z Gimli
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
NLM Cityhopper 431
https://admiralcloudberg.medium.com/plane-vs-tornado-the-crash-of-nlm-cityhopper-flight-431-72756a75703a
https://simpleflying.com/fokker-f28-tornado-crash-1981-story/
https://en.wikipedia.org/wiki/NLM_CityHopper_Flight_431
Roach, W.T.; J. Findlater (February 1983). "An Aircraft Encounter with a Tornado". Meteorological Magazine. London: Meteorological Office. 112 (1327): 29–49
British Airways 09
https://pl.wikipedia.org/wiki/Incydent_lotu_British_Airways_9
https://simpleflying.com/gallunggung-glider-the-story-of-british-airways-flight-9/
https://en.wikipedia.org/wiki/British_Airways_Flight_009
https://appliedsciences.nasa.gov/our-impact/story/tracking-volcanic-ash-safer-aviation
https://www.iata.org/en/pressroom/2023-releases/2023-03-07-01/
https://cordis.europa.eu/article/id/155856-volcanic-prediction-and-monitoring/pl
https://dlapilota.pl/wiadomosci/dlapilota/informacje-o-pyle-wulkanicznym-aktl
https://en.wikipedia.org/wiki/Air_travel_disruption_after_the_2010_Eyjafjallaj%C3%B6kull_eruption
https://en.wikipedia.org/wiki/2010_eruptions_of_Eyjafjallaj%C3%B6kull
https://dlapilota.pl/wiadomosci/pap/naukowcy-pyl-wulkaniczny-jednak-uszkadza-silniki-lotnicze
https://www.rp.pl/nauka/art16601601-wulkaniczny-pyl-uziemil-samoloty
Loganair 6780
https://en.wikipedia.org/wiki/Loganair_Flight_6780
“Katastrofy w przestworzach” S21E01 (wg. numeracji National Geographic Channel S20E01)
Szybowiec z Gimli
https://simpleflying.com/gimli-glider/ https://pl.wikipedia.org/wiki/Szybowiec_z_Gimli -
Jeszcze kilka lat temu większość wirtualnych asystentów – tych od firm Amazon, Google czy Apple - była domyślnie kobietami. Jak to się zmieniło i dlaczego? Co sprawia, że ze sztuczną inteligencją można pogadać jak z człowiekiem? I dlaczego zespoły pracujących nad tym inżynierów potrzebują szerszego udziału kobiet?
Właśnie o tym rozmawiamy w najnowszym, specjalnym odcinku naszego podcastu. Naszą gościnią jest Ewa Kolczyk, inżynierka kierująca 40-osobowym zespołem Polly w firmie Amazon Development Center Poland, który zajmuje się syntezą mowy.
Sponsorem odcinka jest Amazon Development Center Poland. -
Deszcz diamentów, który okazuje się wcale nie tak rzadkim zjawiskiem w kosmosie, oraz pierwsi Homo sapiens, którzy przeszli przez Alpy, dotarli do Europy Środkowej i wyparli stamtąd neandertalczyków. To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten nadajemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.
Ten odcinek ma sponsora - agencję Good Walk, która jest organizatorem dwóch wykładów prof. Briana Coxa w Polsce o tajemnicach wszechświata pt. "Horizons. A 21st Century Odyssey".
Kiedy i gdzie?
🔹 15 kwietnia 2024, Warszawa, Arena Ursynów
🔹 17 kwietnia 2024, Poznań, Sala Ziemi
Gdzie kupić bilety?
🔸 https://www.ticketmaster.pl/artist/brian-cox-bilety/924081
🔸 https://www.eventim.pl/artist/brian-cox/
🔸 Sklepy sieci Media Markt
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Rozdziały:
(0:00) Cześć :)
(5:59) Deszcz diamentów
(19:55) Pierwsi Homo Sapiens u nas
Przygotowując ten odcinek, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań, omówień i dodatków:
Diamentowy deszcz:
https://www.sciencealert.com/diamonds-could-be-raining-from-the-sky-on-far-more-planets-than-we-realized
https://www.sciencealert.com/a-wild-laboratory-experiment-supports-diamond-rain-on-neptune-and-uranus
https://www6.slac.stanford.edu/news/2024-01-08-diamond-rain-icy-planets-offers-clues-magnetic-field-mysteries
https://www.nature.com/articles/s41550-023-02147-x
https://en.wikipedia.org/wiki/Mini-Neptune
Najstarsi Homo sapiens w Europie Środkowej:
https://www.mpg.de/21451099/0125-evan-homo-sapiens-reached-northwest-europe-more-than-45-000-years-ago-150495-x
https://www.nature.com/articles/s41559-023-02318-z
https://www.nature.com/articles/s41559-023-02303-6
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06923-7
https://www.nature.com/articles/d41586-024-00072-1 -
O tym, jak z atakiem zombie poradziłyby sobie Pentagon i CDC, czyli amerykańska agencja ds. kontroli chorób - bo “jeśli jesteś gotowy na apokalipsę zombie, to jesteś gotowy na każdą sytuację kryzysową”. Oraz jakie awaryjne zestawy ratunkowe gromadzą prepersi i w jakich sytuacjach mogą się one przydać.
Zapraszamy do posłuchania okrągłego 50. odcinka Podcastu Crazy Nauki!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Rozdziały:
(0:00) Cześć :)
(5:20) USA broni się przed zombie
(22:19) O 50. odcinku
(24:56) Wojsko, milicja i zombie
(38:18) Co to jest preppers?
(1:02:07) Przygotuj sobie zestaw
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Oto one:
https://www.cdc.gov/orr/documents/ahpg_final_march_2013.pdf
https://www.cdc.gov/disasters/foodwater/prepare.html
https://wwwnc.cdc.gov/travel/page/natural-disasters
https://www.adjustersinternational.com/resources/news-and-events/the-6-natural-disasters-you-need-to-prepare-for/
https://stacks.cdc.gov/view/cdc/6023/cdc_6023_DS1.pdf
https://i2.cdn.turner.com/cnn/2014/images/05/16/dod.zombie.apocalypse.plan.pdf
https://tygodnik.interia.pl/news-prepersi-czyli-przygotowani-na-armagedon,nId,5798166
https://instytutsprawobywatelskich.pl/prepersi-czyli-w-oczekiwaniu-na-apokalipse/
https://preppersi.blogspot.com/2012/11/kim-jest-preppers-prepper-jest-osoba.html
https://bushcraftowy.pl/wp/survival/zawsze-przygotowany-zbuduj-zestaw-awaryjny-domowy-survival-kit
https://www.combat.pl/blog/post/spizarnia-preppersa-czyli-slow-kilka-o-gromadzeniu-zapasow
https://www.gov.pl/web/rcb/badz-gotowy--poradnik-na-czas-kryzysu-i-wojny
https://www.gov.pl/rcb
https://www.ready.gov/https://www.ready.gov/kit -
Istny szturm sond kosmicznych na Księżyc i odkrycie nowej klasy antybiotyków, po raz pierwszy po latach. To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten nadajemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.
* w 44:40 zrobiliśmy błąd. Powinno być: "Od ponad 50 lat nie zatwierdzono żadnej nowej klasy antybiotyków na bakterie Gram-ujemne"
Podcasty dla WOŚP:
https://podcastydlawosp.pl/
Tu będzie całodzienna transmisja:
https://www.youtube.com/@podcastydlawosp
A tu skarbonka - wpłacając dopiszcie “#crazynauka”:
https://www.siepomaga.pl/podcastydlawosp2024
Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
(0:00) Cześć :)
(1:46) Kto i po co ląduje na Księżycu?
(35:30) Zapraszamy na Podcasty dla WOŚP!
(39:34) Nadchodzą nowe antybiotyki
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań, omówień i dodatków:
Księżyc:
https://en.wikipedia.org/wiki/Smart_Lander_for_Investigating_Moon
https://youtu.be/PupLqwt4d2o?si=7pOfwGEwKmDi99lw
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/japonia-laduje-na-ksiezycu-sonda-slim-dziala-na-powierzchni-ale-jej-misja-jest-zagrozona
https://global.jaxa.jp/countdown/slim/SLIM-mediakit-EN_2310.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Peregrine_Mission_One
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81una_25
https://en.wikipedia.org/wiki/Chang%27e_4
https://pl.wikipedia.org/wiki/Chandrayaan-3
https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_resources
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ilmenit
https://en.wikipedia.org/wiki/Helium-3https://pl.wikipedia.org/wiki/Fuzja_aneutronowa
Nowe antybiotyki:
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06873-0
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06799-7
https://european-biotechnology.com/up-to-date/latest-news/news/roche-presents-restistance-breaking-antibiotic.html
https://www.dovepress.com/assessment-of-effective-antimicrobial-regimens-and-mortality-related-r-peer-reviewed-fulltext-article-IDR
https://www.medonet.pl/leki,bakterie-maja-dosc-antybiotykow--a-my-placimy-za-to-zyciem--przerazajace-dane-who,artykul,17917186.html
https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-zakazne,acinetobacter-baumannii---objawy-i-leczenie-zakazen-acinetobacter-baumannii,artykul,55732122.html
https://www.scientificamerican.com/article/new-class-of-antibiotics-discovered-using-ai/
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06887-8
https://www.who.int/news/item/22-06-2022-22-06-2022-lack-of-innovation-set-to-undermine-antibiotic-performance-and-health-gains
https://www.antidote.me/blog/how-long-do-clinical-trials-take -
Opowiadamy o najbardziej niszczycielskich powodziach błyskawicznych w XXI wieku oraz o ich przyczynach i skutkach. Od Pakistanu, przez Libię po Niemcy, a na dokładkę Maków Podhalański. Tym razem skupiamy się na katastrofach wywołanych przez pogodę.
Dowiecie się m.in.:
- Czym właściwie jest powódź błyskawiczna?
- Co zrobić, by ją przeżyć?
- Dlaczego jedna z najgwałtowniejszych katastrof tego typu zdarzyła się w pustynnej Libii?
- Co się dzieje, kiedy w krótkim czasie spada trzykrotność średnich opadów z okresu 30 lat?
- I jak na to wpływa zmiana klimatu?
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Rozdziały
(0:00) Cześć :)
(4:39) Kiedy powódź jest błyskawiczna?
(24:19) Libia 2023
(42:49) Maków Podhalański 2001 i Łapanów 2020
(54:38) Pakistan 2022
(1:10:49) Niemcy 2021
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Oto one:
https://www.nature.com/articles/s43017-020-00128-6.epdf
https://www.bbc.com/news/science-environment-57969877
https://obserwator.imgw.pl/2021/12/07/miejskie-powodzie-winny-klimat-czy-czlowiek/
https://www.redcross.org/about-us/news-and-events/news/2018/flash-flooding---how-to-stay-safe.html
https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,26981804,przez-centrum-warszawy-plynely-rzeki-zobacz-je-na-mapie-a.html#S.embed_link-K.C-B.1-L.1.zw
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_flash_floods
Libia
https://www.nbcnews.com/science/science-news/eight-catastrophic-floods-11-days-s-intense-rainfall-world-rcna104620
https://www.cbsnews.com/news/greece-historic-flooding-more-than-2-feet-of-rain-in-just-a-few-hours/
https://www.budimex.pl/pl/o-budimex/historia/2.html
https://disasterphilanthropy.org/disasters/2023-libya-floods/
https://www.britannica.com/event/Libya-flooding-of-2023
https://www.hrw.org/news/2023/12/06/libya-derna-flood-response-costs-lives
https://www.nbcnews.com/science/science-news/eight-catastrophic-floods-11-days-s-intense-rainfall-world-rcna104620
https://repository.impact-initiatives.org/document/reach/867ece16/DERNA-LBY_Flood_ESO_Sept2023.pdf
https://www.acaps.org/fileadmin/Data_Product/Main_media/20230915_ACAPS_Libya_Update_on_the_impact_of_Storm_Daniel_in_Derna_district.pdf
Maków Podhalański i Łapanów
https://obserwator.imgw.pl/2022/07/25/powodz-blyskawiczna-zywiol-ktory-nie-zna-litosci/
https://www.researchgate.net/publication/283320478_Ryzyko_powodziowe_w_malych_zlewniach_gorskich_a_sposoby_zagospodarowania_obszarow_zalewowych_zapisane_w_aktach_planistycznych_Studium_przypadku_Makowa_Podhalanskiego_i_Kasinki_Malej_Flood_risk_in_smal
https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-6bd07e77-2b48-4858-a433-95cf6f73fcd1/c/Franczak_The_2_20.pdf
https://piu.org.pl/raporty/klimat-rosnacych-strat/
Pakistan
https://www.nature.com/articles/s41598-023-30347-y
https://www.wionews.com/south-asia/pakistan-floods-overflowing-indus-river-turns-part-of-sindh-province-into-wide-lake-512145
https://www.reuters.com/world/asia-pacific/flood-hit-pakistan-breaches-largest-freshwater-lake-avert-overflow-2022-09-04/
https://obserwator.imgw.pl/2022/04/07/gdy-katastrofa-powoduje-katastrofe-zarzadzanie-ryzykiem-kaskadowym/
https://www.ndtv.com/world-news/over-50-villages-in-pakistan-submerged-in-flash-floods-report-3210040
https://chinadialogue.net/en/climate/climate-scientists-explain-pakistan-floods-2022/
https://www.unocha.org/publications/report/pakistan/revised-pakistan-2022-floods-response-plan-final-report-issued-15-dec-2023
https://www.worldweatherattribution.org/wp-content/uploads/Pakistan-floods-scientific-report.pdf
Niemcy
https://de.wikipedia.org/wiki/Liste_der_Hochwasserereignisse_an_der_Ahr
https://en.wikipedia.org/wiki/2021_European_floods
https://www.science.org/content/article/europe-s-deadly-floods-leave-scientists-stunned
https://de.wikipedia.org/wiki/Hochwasser_in_West-_und_Mitteleuropa_2021 -
Mówimy o tym, co najbardziej wpływa na długość psiego życia, jak działają nasze mięśnie po covidzie i jakie rekordy pobiły temperatury w 2023 roku.
“Nauka na czasie” to nowy, nieco krótszy format Podcastu Crazy Nauki, który nagrywamy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
(0:00) Cześć :)
(2:04) Towarzyskie psy
(18:34) Long COVID i mitochondria
(39:29) BARDZO ciepły rok 2023
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań, omówień i dodatków:
Psy
https://academic.oup.com/emph/article/11/1/187/7161464
https://www.sciencealert.com/scientists-identify-1-vital-thing-that-will-help-your-dog-age-well
Robin Dunbar, “Przyjaciele”, Copernicus Center Press, Kraków 2021
https://www.crazynauka.pl/psy-wyksztalcily-specjalne-miesnie-wokol-oczu-by-budzic-w-nas-czulosc/
https://www.facebook.com/166706953461083/posts/2682165021915251
https://www.researchgate.net/publication/360481568_Dog_domestication_strongly_relied_on_translation_regulation_according_to_differential_gene_expression_analysis
Long covid
https://www.nature.com/articles/s41467-023-44432-3
https://www.amsterdamumc.org/en/spotlight/tiredness-experienced-by-long-covid-patients-has-a-physical-cause.htm
https://www.nature.com/articles/s41467-022-32507-6
https://medium.com/@1kg/the-puzzle-of-long-covid-why-is-fatigue-plaguing-millions-75c255a8d1c9
https://www.scientificamerican.com/article/vaccination-dramatically-lowers-long-covid-risk/
https://www.cambridge.org/core/journals/antimicrobial-stewardship-and-healthcare-epidemiology/article/effectiveness-of-covid19-vaccine-in-the-prevention-of-postcovid-conditions-a-systematic-literature-review-and-metaanalysis-of-the-latest-research/A0B115B5D3AA60846799857B801D116E
https://www.mdpi.com/1660-4601/19/19/12422
https://www.cambridge.org/core/journals/antimicrobial-stewardship-and-healthcare-epidemiology/article/effectiveness-of-coronavirus-disease-2019-covid19-vaccine-in-the-prevention-of-postcovid19-conditions-a-systematic-literature-review-and-metaanalysis/0AD0EDEC8C9CC9DF455752E32D73147B
https://www.bmj.com/content/383/bmj-2023-076990
https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2794072
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_chronicznego_zm%C4%99czenia
https://ehlers-danlos.com.pl/zespol-aktywacji-komorek-tucznych/
https://www.instagram.com/thephysicsgirl/
https://en.wikipedia.org/wiki/Long_COVID
Rekordy temperatury w 2023
https://climate.copernicus.eu/copernicus-2023-hottest-year-record
https://www.moznapanikowac.pl/
https://www.crazynauka.pl/prog-bezpieczenstwa-dla-klimatu-to-15%CB%9Ac-osiagniemy-go-do-2052-roku/
https://www.crazynauka.pl/klimat-o-co-chodzi-z-progami-wzrostu-temperatury-o-1-5-2-lub-3c/ -
🎧🎙 W tym odcinku Podcastu Crazy Nauki opowiadamy o ratowaniu (bądź nieratowaniu) skarbów kultury, które miały zostać zalane przez wodę spiętrzoną zaporami. Monumentalne projekty inżynierskie, ogromne straty, wielkie mobilizacje archeologów.
Na języki weźmiemy:
👉 Pogranicze Sudanu i Egiptu, gdzie m.in. polscy archeolodzy przenosili, kawałek po kawałku, nubijskie świątynie;
👉 Największą tamę na świecie, która powstała w Chinach na Jangcy i pochłonęła ogrom ludzkiego dorobku, w tym kulturowego;
👉 Bieszczady, w których wojsko NIE ratowało zabytków;
👉 Pospieszne rozkopywanie cmentarza rdzennych Amerykanów w Stanach Zjednoczonych.
📢 Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
(0:00) Cześć :)
(3:22) Wielka Tama Asuańska
(32:23) Zapora Trzech Przełomów
(1:04:22) Zapora Solińska
(1:15:24) Tama Oahe
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
Wielka Tama Asuańska
https://en.wikipedia.org/wiki/International_Campaign_to_Save_the_Monuments_of_Nubia
https://pcma.uw.edu.pl/2019/02/21/abu-simbel/
https://www.newsweek.pl/historia/operacja-abu-simbel/y1r4kwd
https://pl.wikipedia.org/wiki/Abu_Simbel
https://en.wikipedia.org/wiki/Philae_temple_complex
https://culture.pl/pl/artykul/lista-przebojow-polskiej-archeologii
https://www.mnw.art.pl/o-muzeum/galer/galeria-faras/
Zapora Trzech Przełomów
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Tama_Trzech_Prze%C5%82om%C3%B3w
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Three_Gorges_Dam
https://web.archive.org/web/20110610104958/http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=17946
https://en.wikipedia.org/wiki/Hanging_coffins
https://no.wikipedia.org/wiki/Bo_(folk)
https://pages.vassar.edu/realarchaeology/2015/11/22/the-three-gorges-dam-and-the-preservation-of-archaeological-sites/
https://www.nytimes.com/1996/10/06/world/dam-s-inexorable-future-spells-doom-for-yangtze-valley-s-rich-past.html
http://www.china.org.cn/english/culture/55407.htm
https://hu.wikipedia.org/wiki/Sipaocsaj
Zapora Solińska
https://sanok.naszemiasto.pl/jak-50-lat-temu-zatapiano-soline-dlugo-jeszcze-potem/ar/c15-7813792
Bieszczady w Polsce Ludowej 1944–1989, pod red. Jakuba Izdebskiego, Krzysztofa Kaczmarskiego, Mariusza Krzysztofińskiego
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Soli%C5%84skie
https://www.national-geographic.pl/traveler/artykul/zapora-w-solinie-ciekawostki
Tama Oahe
Książka “Trupia farma” Billa Bassa i Jona Jeffersona
https://en.wikipedia.org/wiki/Arikara
https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Oahe
https://en.wikipedia.org/wiki/Oahe_Dam -
Dlaczego konie mają długie pyski, a sarny krótkie, oraz o tym, jak ludzie starają się przechytrzyć boty, tworząc systemy captcha, czyli “nie jestem robotem”.“Nauka na czasie” to nowy, krótszy format Podcastu Crazy Nauki, który nagrywamy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami. Omawiamy w nim po dwa bieżące doniesienia naukowe.
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań i omówień:
https://theconversation.com/why-the-long-face-experts-provide-a-new-theory-for-why-larger-mammals-tend-to-have-longer-faces-219405
https://www.sciencealert.com/theres-a-surprisingly-simple-explanation-for-why-horses-have-long-faces
https://www.cloudflare.com/en-gb/learning/bots/how-captchas-work/
https://www.statista.com/statistics/1264226/human-and-bot-web-traffic-share/
https://www.cs.sfu.ca/%7Emori/research/gimpy/ -
Afryka i safari - to nie tak, jak myślisz. Rozmawiamy z przewodniczką Anną Olej-Kobus
> Odcinek sponsorowany <
Tym razem przy mikrofonach zamiast nas dwojga jest nas w studiu aż troje! Przewodniczka i podróżniczka Anna Olej-Kobus (AfrykAnką) o Afryce i jej przyrodzie umie opowiadać jak nikt inny: o miłosnych uniesieniach słoni, zaskakującym ogromie Afryki, o tym, co można wyczytać z kupy hieny i dlaczego żyrafy zjadają… kości.
Posłuchajcie tych barwnych historii i przenieście się na gorącą sawannę, np. robiąc pierogi na wigilię albo podczas przedświątecznego sprzątania. No chyba, że słuchacie tego w innym czasie, to po prostu dobrze się bawcie :)
Ania właśnie wydała bardzo fajną książkę “Zwierzęta Afryki. Przewodnik na safari”, dlatego wypytamy ją też o to, czym jest współczesne safari, czy pozbyło się rysów kolonializmu, jak dzisiejsza przyroda Afryki znosi rosnący strumień turystów z szeroko pojętego Zachodu i w jaki sposób patrzeć na zwierzęta, żeby zobaczyć w nich coś więcej niż zoologiczne eksponaty.
> Ten odcinek ma sponsora, którym są twórcy kampanii społeczno-edukacyjnej „Myśl po polsku” - kampanii skupiającej się na zachęcaniu młodych Polaków i Ukraińców do realizacji innowacyjnych pomysłów związanych z nowymi technologiami - zwłaszcza tych, które mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko i to, co nas otacza. Młodych słuchaczy zachęcamy do wzięcia udziału w konkursie - informacje pod linkiem: https://myslpopolsku.pl/mysl-po-polsku-sezon-2/ <
Link do książki Anny Olej-Kobus “Zwierzęta Afryki. Przewodnik na safari”: https://namib.pl/pl/p/Ksiazka-ZWIERZETA-AFRYKI-Przewodnik-na-safari/785
Tu porównasz prawdziwą wielkość krajów i kontynentów:
https://www.thetruesize.com/
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 -
“Nauka na czasie” to nowy, krótszy format Podcastu Crazy Nauki, który nagrywamy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami. Omawiamy w nim po dwa-trzy newsy naukowe z ostatnich dni.
Tym razem opowiadamy o tym, co wspólnego ma jedzenie kiszonek z wielkością mózgu i długością jelita u człowieka. Zdradzimy też, dlaczego dinozaury skróciły nam życie.
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Linki do badań i omówień:
https://www.nature.com/articles/s42003-023-05517-3
https://www.crazynauka.pl/kiszone-ogorki-i-kapusta-dodaja-pewnosci-siebie/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/bies.202300098
https://pl.wikipedia.org/wiki/Odmieniec_jaskiniowy
https://pl.wikipedia.org/wiki/Synapsydy -
Opowiadamy o rozkwicie pseudonauki u schyłku PRL-u: o Kaszpirowskim, wahadełkach, różdżkach, żyłach wodnych, leczeniu przez nakładanie rąk czy kasztanach wkładanych do tapczanów.
Oboje dorastaliśmy w tamtych czasach i - podobnie jak wówczas większość Polaków - mieliśmy własne doświadczenia z radiestetami i bioenergoterapeutami. Pierwsi przemeblowywali nam mieszkania, drudzy - gromadzili na seansach “uzdrawiania” nawet po kilkadziesiąt tysięcy ludzi.
W naszym podcaście staramy się odpowiedzieć na pytania, skąd wziął się ten fenomen i jakie praktyki były najpopularniejsze. Konfrontujemy to z badaniami naukowymi i pytamy psychologa Macieja Taradaya, jak wytłumaczyć reakcje zdające się potwierdzać skuteczność “uzdrawiaczy”. Prosimy też o wyjaśnienie pewnej różdżkarskiej tajemnicy hydrologa, dr. Sebastiana Szklarka z bloga "Świat wody"
A w 48. minucie nie zapytaliśmy o zdanie naszej suczki, Fali. Ale i tak się wypowiedziała... :)
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!
Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
Oto one:
https://www.rp.pl/plus-minus/art39383331-psychotronicy-radiesteci-bioenergoterapeuci-kosciol-poparl-wladza-nie-stanela-okoniem
https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.springer-71e378ef-a55b-3a16-a74b-2917f6692349
https://skepticalinquirer.org/1999/01/testing-dowsing-the-failure-of-the-munich-experiments/
https://www.rp.pl/telewizja/art7477011-zamknijcie-oczy-badzcie-swobodni
http://web.archive.org/web/20200506064650/
http://archiwum.wiz.pl/1999/99022800.asp
http://pkisz.home.amu.edu.pl/kalendarium_badan_radiestezyjnych.html
https://karger.com/iaa/article-abstract/112/3/238/163253/Efficacy-Trial-of-Bioresonance-in-Children-with?redirectedFrom=fulltext
https://journals.lww.com/pain/abstract/2001/03000/spiritual_healing_as_a_therapy_for_chronic_pain__a.9.aspx
https://journals.lww.com/clinicalpain/abstract/2008/10000/complementary_therapies_for_neuropathic_and.12.aspx
https://www.jpsmjournal.com/article/S0885-3924(06)00524-0/fulltext
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0965229914000600?via%3Dihub
https://www.academia.edu/35834683/Psychoza_t%C5%82umu_uzdrowiciel_Clive_Harris_jako_fenomen_spo%C5%82eczny_PRL_Zeszyty_Chojnickie_2017_nr_33_s_148_155 -
Dziesięć miliardów królików, szarańcza zjadająca jedną piątą żywności świata, węże powodujące spięcia w dostawach prądu i pnącza duszące inne rośliny…
Opowiadamy o plagach wywołanych przez gatunki inwazyjne, czyli przywleczone lub celowo przesiedlone na nowe dla nich tereny, gdzie znalazły idealne dla siebie warunki do ekspansji.
Intruzi niszczyli całe ekosystemy, sprowadzali głód, wyjaławiali ziemię na setki lat. A zaczynało się niepozornie, np. od 24 wesoło kicających królików, wypuszczonych na farmie w Australii.
Żadna z klęsk, o których mówimy, nie wydarzyłaby się, gdyby nie człowiek, który sprowadza obce gatunki w najdalsze zakątki świata albo dla przyjemności, albo żeby je wykorzystywać do pracy lub jako pożywienie, albo zwyczajnie przez przypadek. Mierzymy się też z sytuacją, w której to wywołane przez ludzi ocieplenie klimatu utorowało drogę superinwazyjnym gatunkom.
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
Króliki w Australii
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5749467/
https://rabbitfreeaustralia.org.au/rabbits-in-australia/
https://www.publish.csiro.au/wr/WR11166
https://intown.com.au/feature/geelong-and-the-rabbit-invasion.htm
https://www.britannica.com/science/invasive-species
https://fisherpub.sjf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1184&context=ur&fbclid=IwAR3M5F5keFYpueRBKYEEP3nKJsDYNZhU32x-90kfTCcdGmSwp7Cf5wjcWm4
Węże na Guam
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0964830501001081
https://en.wikipedia.org/wiki/Brown_tree_snake
Szarańcza
https://www.fao.org/locusts/en/
https://outride.rs/pl/magazyn/maj-2020/brief-117/szarancza-ktora-sieje-spustoszenie-w-afryce-azji-i-na-bliskim-wschodzie/
https://www.money.pl/gospodarka/plaga-szaranczy-na-wloskiej-wyspie-na-pomoc-wyslano-wojsko-6903351875697376a.html
https://reliefweb.int/report/ethiopia/locust-upsurge-east-and-horn-africa-final-report-n-mdr60005-15-february-2022
https://www.scientificamerican.com/article/to-track-massive-locust-swarms-officials-use-tool-that-forecasts-smoke-plumes/
https://nauka.uj.edu.pl/aktualnosci/-/journal_content/56_INSTANCE_Sz8leL0jYQen/74541952/144787300
https://nauka.uj.edu.pl/aktualnosci/-/journal_content/56_INSTANCE_Sz8leL0jYQen/74541952/144753067
https://www.fao.org/3/cb5468en/cb5468en.pdf
https://www.researchgate.net/publication/365882906_Outbreak_of_Moroccan_locust_in_Sardinia_Italy_A_Remote_Sensing_Perspective
https://www.sciencedaily.com/releases/2017/09/170911095911.htm
Racicznica zmienna
https://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/defaultf372.html?nazwa=opis&id=24&je=pl
https://en.wikipedia.org/wiki/Zebra_mussel
https://2001-2009.state.gov/g/oes/ocns/inv/cs/2304.htm
Kudzu
https://www.crazynauka.pl/czy-to-tajemniczy-ogrod-niestety-to-kudzu/
https://www.nature.org/en-us/about-us/where-we-work/united-states/indiana/stories-in-indiana/kudzu-invasive-species/ -
Druga część podcastu o katastrofach kosmicznych, w której opowiadamy o wypadkach związanych z lotami załogowymi - tych, które zdarzyły się na Ziemi albo tuż ponad nią. Mówimy o tych nieco mniej nagłośnionych katastrofach, poza szeroko opisanymi dramatami Challengera i Columbii. I jak zawsze za większą część z nich odpowiadają ludzkie błędy - wynikające z zaniedbania, niewiedzy czy pośpiechu.
Dowiecie się, m.in.:
- Skąd pomysł, by kabiny statków kosmicznych napełniać ekstremalnie łatwopalnym czystym tlenem?
- Jak uwielbienie rocznic zabiło dziesiątki ludzi?
- Co było nie tak z systemem hamowania w statkach kosmicznych Virgin Galactic?
Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
https://patronite.pl/crazynauka
Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
https://buycoffee.to/crazynauka
A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:
https://www.nasa.gov/history/55-years-ago-tragedy-on-the-launch-pad/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Apollo_1
https://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/55162/607570236-MIT.pdf?sequence=2
https://pl.wikipedia.org/wiki/Walentin_Bondarienko
https://en.wikipedia.org/wiki/Valentin_Bondarenko
https://www.crazynauka.pl/katastrofa-spaceshiptwo-zbyt-wczesnie-otwarty-system-hamowania/
https://www.scientificamerican.com/article/deadly-spaceshiptwo-crash-caused-by-co-pilot-error-ntsb/
https://www.space.com/27618-virgin-galactic-spaceshiptwo-crash-kills-pilot.html
https://www.space.com/18993-virgin-galactic.html
https://en.wikipedia.org/wiki/SpaceShipTwo
https://www.russianspaceweb.com/r16.html
https://www.russianspaceweb.com/r7.htmlhttps://pl.wikipedia.org/wiki/R-7
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_azotowy
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%83%D1%80%D0%B5_(1960)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Katastrofa_na_Bajkonurze#Skutki - Laat meer zien