Afleveringen
-
Getto warszawskie zostało zrównane z ziemią, przykryte gruzem, zabudowane w latach powojennych nowymi osiedlami. Jak odnaleźć jego ślady? Jak pamiętać o tym, czego nie ma? Coraz mniej jest osób ocalałych z Zagłady, które mogą podzielić się z nami wspomnieniami i doświadczeniem. Czy przedmioty wydobyte z ziemi podczas poszukiwań archeologicznych na Muranowie mogą również stać się świadkami? I czy potrafią nauczyć nas pamiętania?
W tym odcinku podcastu Michał Kukawski zastanawia się, czym dla Polaków i dla Żydów jest upamiętnianie dramatycznych wydarzeń w getcie warszawskim? Jakie znaczenie dla mieszkańców Warszawy, a Muranowa w szczególności, ma historia, która wydarzyła się w tym miejscu?
Goście i gościnie podcastu:
Aleksandra Wydro – kierowniczka Działu Zbiorów Muzeum Getta Warszawskiego. Absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej oraz Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku Historia i kultura Żydów oraz Varsavianistyka. Z Muzeum Getta Warszawskiego związana od 2021 roku.
Dr Wiesława Młynarczyk – edukatorka w Dziale Edukacji MGW. W latach 2001-2016 pracowała w Instytucie Pamięci Narodowej, przez 5 lat była szefem Centrum Edukacyjnego IPN „Przystanek Historia” w Warszawie. Równolegle pracowała jako nauczycielka w 81. Liceum Ogólnokształcącym w Warszawie. Jest autorką wielu publikacji edukacyjnych na temat Zagłady, m.in. współautorką „Wyboru źródeł do nauczania o Zagładzie”.
Dr Jacek Konik - doktor archeologii, historyk. Kierował zespołem prowadzącym badania archeologiczne MGW przy dawnej ulicy Muranowskiej. Autor monografii “Głosy zabitego miasta”.
Dr Paweł Dobrosielski - kulturoznawca i filozof. Wykłada w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zajmuje się naukowo analizą dyskursu, pamięcią zbiorową i studiami krytycznymi. Autor monografii “Spory o Grossa. Polskie problemy z pamięcią o Żydach” (2017).
Karolina Sulej – reporterka, doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW. Kuratorka wystawy o kobietach walczących w powstaniu warszawskim. Autorka m.in. książek „Rzeczy osobiste” i „Historie osobiste. O ludziach i rzeczach w czasie wojny”.
Magdalena Kicińska – reporterka, redaktorka naczelna „Pisma. Magazynu opinii”. Autorka książki „Pani Stefa” (2015), współautorka książki Teraz ’43. Losy (2018, razem z Marcinem Dziedzicem) oraz współredaktorka i współautorka zbioru reportaży Przecież ich nie zostawię. O żydowskich opiekunkach w czasie wojny (2018).
Cykl podcastów Muzeum Getta Warszawskiego z okazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim przygotowuje i prowadzi Michał Kukawski.
-
W opowieści o powstaniu w getcie przez wielelat dominowała narracja o bojowcach i bojowniczkach, którzy powstali z bronią wręku. Ale badacze coraz częściej mówią o osobach cywilnych, które wtedyprzebywały w getcie. 19 kwietnia 1943 roku około 50 tysięcy Żydów i Żydówekzeszło do własnoręcznie przygotowanych kryjówek i bunkrów w getcie warszawskim,by schować się i przez wiele dni trwać pod ziemią, walcząc o każdy kolejnydzień. Nie zgadzali się na wywózkę z Warszawy i w ten sposób stawiali opór. Czyjesteśmy sobie w stanie to wyobrazić?
Spora część z nich zginęła w getcie podpalonymprzez Niemców, inni zostali wywiezieni do obozów pracy na Lubelszczyźnie izostali zamordowani jesienią 1943 roku.
W tym odcinku podcastu Michał Kukawski napodstawie relacji i dzienników, spisanych w podziemnych kryjówkach, orazwywiadów ze świadkami opowiada o życiu i zagładzie osób cywilnych w czasiepowstania w getcie warszawskim.
Gościniepodcastu:
MagdalenaKicińska – reporterka, redaktorka naczelna „Pisma.Magazynu opinii”. Autorka książki „Pani Stefa” (2015), współautorka książkiTeraz ’43. Losy (2018, razem z Marcinem Dziedzicem) oraz współredaktorka iwspółautorka zbioru reportaży Przecież ich nie zostawię. O żydowskichopiekunkach w czasie wojny (2018).
MartynaGrądzka-Rejak – zastępczyni kierownika DziałuNaukowo-Badawczego MGW. Doktor nauk humanistycznych, historyczka, judaistka,edukatorka. Pracuje również w Biurze Badań Historycznych IPN. Autorka m.in.książki Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie (1939–1945) , nominowanej donagrody Książka Historyczna Roku (2017).
AleksandraWydro – absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiejoraz Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku historia ikultura Żydów oraz varsavianistyka. Z Muzeum Getta Warszawskiego związana od2021 roku. Od 2023 roku pełni funkcję Kierownika Działu Zbiorów.
KarolinaSulej – reporterka, doktorantka w Instytucie KulturyPolskiej UW. Kuratorka wystawy o kobietach walczących w powstaniu warszawskim.Autorka m.in. książek „Rzeczy osobiste” i „Historie osobiste. O ludziach irzeczach w czasie wojny”.
WiesławaMłynarczyk – edukatorka w Dziale Edukacji MGW. Doktornauk społecznych, doktor nauk społecznych. W latach 2001-2016 pracowała wInstytucie Pamięci Narodowej, przez 5 lat była szefem Centrum Edukacyjnego IPN„Przystanek Historia” w Warszawie. Równolegle pracowała jako nauczycielka w 81.Liceum Ogólnokształcącym w Warszawie. Jest autorką wielu publikacjiedukacyjnych na temat Zagłady, m.in. współautorką „Wyboru źródeł do nauczania oZagładzie”.
Cykl podcastów Muzeum Getta Warszawskiego zokazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim przygotowuje i prowadziMichał Kukawski.
-
Zijn er afleveringen die ontbreken?
-
Przez wiele lat historia Żydowskiego Związku Wojskowego(ŻZW), drugiej obok Żydowskiej Organizacji Bojowej organizacji, która brała udział w powstaniu w getcie, była zapomniana.
Prawie wszyscy członkowie dowództwa ŻZW zginęli, prawie nie zostało źródeł historycznych przybliżających powstanie i walkę tej organizacji, skupiającej syjonistów o poglądach prawicowych. Do dziś nie jest pewne, jak miał na imię i jak wyglądał jeden z liderów ŻZW Paweł Frenkel. Drugi z wymienianych dowódców – Dawid Apfelbaum – został uznany przez historyków za postać fikcyjną wykreowaną przez polskie podziemie.
W tym odcinku ze strzępków informacji Michał Kukawskibuduje opowieść o Żydowskim Związku Wojskowym. O walce tej organizacji i o losach jej członków opowiadają:
Martyna Grądzka-Rejak – zastępczyni kierownika DziałuNaukowo-Badawczego MGW. Doktor nauk humanistycznych, historyczka, judaistka, edukatorka. Pracuje również w Biurze Badań Historycznych IPN. Autorka m.in. książki "Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie (1939–1945)", nominowanej do nagrody Książka Historyczna Roku (2017).
Yossi Swed - dyrektor ds. rozwoju treści w Centrum Dziedzictwa Menachema Begina w Jerozolimie. Doktorant w zakresie historiiIzraela na Uniwersytecie Bar-Ilan. Zajmuje się badaniami nad ruchem rewizjonistycznym w czasie Holokaustu. Udało mu się m.in. ustalić możliwą identyfikację dowódcy ŻZW Pawła Frenkla.
Cykl podcastów Muzeum Getta Warszawskiego z okazji 80.rocznicy powstania w getcie warszawskim przygotowuje i prowadzi Michał Kukawski.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego w ramach zadania „80. Rocznica Powstania w Getcie Warszawskim”. -
Narzeczone, partnerki, przyjaciółki bojowców getta, obdarzone urodą i ciepłem, czy bojowniczki walczące przeciwko okupantowi tak samo jak mężczyźni? W tym odcinku rozmawiamy o historii dziewczyn i kobiet, które brały udział w żydowskim ruchu oporu i w powstaniu w getcie warszawskim.
Cykl podcastów Muzeum Getta Warszawskiego z okazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim przygotowuje i prowadzi Michał Kukawski.
Goście podcastu:
Judy Batalion – amerykańska pisarka, autorka książki „The Light of Days. The Untold Story of Women Resistance Fighters in Hitler’s Ghettos” o bojowniczkach żydowskich. Ukończyła historię nauki na Harvardzie, uzyskała doktorat z historii sztuki na Uniwersytecie Londyńskim. Pracowała jako kuratorka, nauczycielka akademicka i redaktorka; pisała eseje drukowane w „New York Times”, „Washington Post”, „Jerusalem Post”, „Forward” oraz „Vogue”. Zdobyła również doświadczenie sceniczne jako dramaturg i aktorka.
Noam Leibman - doktorant Interdisciplinary Unit for Polish Studies na Uniwersytecie w Hajfie. Od 2008 roku związany jest z Mordechai Anielevich Memorial Holocaust Study and Research Center w Moreszet, gdzie pełni funkcję kierownika ds. badań. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na postawach Żydów wobec żydowskich struktur władzy podczas II wojny światowej.
Dr Magdalena Kozłowska - historyczka, kulturoznawczyni, tłumaczka. Wykładowczyni na Wydziale Historii UW. W 2015 obroniła doktorat na Wydziale Historii UJ (nominacja do nagrody im. Józefa Gierowskiego i Chonego Shmeruka). Autorka książki „Świetlana przyszłość? Żydowski Związek Młodzieżowy Cukunft wobec wyzwań międzywojennej Polski”.
Karolina Sulej – reporterka, doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW. Kuratorka wystawy o kobietach walczących w powstaniu warszawskim. Autorka m.in. książek „Rzeczy osobiste” i „Historie osobiste. O ludziach i rzeczach w czasie wojny”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i DziedzictwaNarodowego w ramach zadania „80. Rocznica Powstania w GetcieWarszawskim”.
