Afleveringen
-
Generatywna sztuczna inteligencja coraz lepiej radzi sobie z tworzeniem obrazów, filmów czy melodii. Opiera się jednak na tym, czym została nakarmiona. Rzadko jednak twórcy oryginalnych prac bywają pytani o zgodę na takie wykorzystanie ich treści.
Jak zatem wygląda kwestia praw autorskich w kontekście rewolucji AI? Czy styl artystyczny może być objęty taką ochroną? Jak w kontekście prawa interpretować niedawny wysyp w internecie obrazków, które ChatGPT wygenerował na wzór prac ze Studia Ghibli?
Na te inne pytania odpowiada prof. dr hab. Katarzyna Grzybczyk z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowiach – specjalistka w zakresie ochrony własności intelektualnej, zwłaszcza w prawie autorskim.
Rozmowę prowadziła Weronika Cygan-Adamczyk z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
„Jest lekko przesunięty wobec oryginału, a jednocześnie nie mamy najmniejszych wątpliwości, że oto Dylan się przed nami zmaterializował – w ruchu, w geście, w grymasie twarzy …” – tak prof. dr hab. Ryszard Koziołek komentuje grę aktorską Timothée Chalameta w „A Complete Unknown”. Film w reżyserii Jamesa Mangolda to doskonały pretekst do rozmowy o twórczości Boba Dylana – muzyka rodem z Minnesoty, który zmienił oblicze piosenki.
W jaki sposób zaczęła się przygoda prof. R. Koziołka z muzyką Dylana? Co w utworach Dylana jest szczególnie interesujące dla literaturoznawcy? Czy twórcom filmu „A Complete Unknown” udało się uchwycić fenomen przyszłego noblisty? W podcaście prof. R. Koziołek odpowiada na powyższe pytania. Mówi też o swoich pierwszych akordach gitarowych, tłumaczeniu pieśni „A Hard Rain’s A-Gonna Fall”, a nawet o pewnym westernie…
Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. Nagranie i montaż: Bartłomiej Stelmach (Centrum Komunikacji Medialnej UŚ). -
Zijn er afleveringen die ontbreken?
-
Co łączy lorda Byrona, Marilyn Monroe, Zendayę, Prince’a i Michelle Yeoh? Wszystkich możemy nazwać celebrytami. Łączy ich sława, oddani fani oraz tłumy zainteresowane ich życiem prywatnym.
Czy sława ma datę ważności? Jak płeć decyduje o czyjejś popularności i czy może ona być integralną częścią kreacji celebryty? Kto kogo tak naprawdę potrzebuje: my celebrytów, czy oni nas?
Na te i inne pytania odpowiada w podcaście dr Nina Augustynowicz – anglistka i literaturoznawczyni z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego. Badaczka realizowała w ramach konkursu Swoboda badań (Inicjatywa Doskonałości Badawczej) projekt pn. „Celebrytka, aktywistka, feministka – płeć a sława jako kategoria dyskursywna”.
Rozmowę prowadziła Weronika Cygan-Adamczyk z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
Fake newsy, współczesne mity na temat medycyny, a także badania terenowe w różnych częściach świata. Zainteresowania badawcze dr Ewa Kozik zaprowadziły ją niedawno na Wyspy Owcze, lecz wcześniej zajmowała się też m.in. kulturami azjatyckimi.
W rozmowie nagranej z okazji Ogólnopolskiego Dnia Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej (9 lutego) naukowczyni z Instytutu Nauk o Kulturze UŚ opowiada o specyfice swojej dyscypliny i prowadzonych przez siebie badaniach. Podcast został zrealizowany przez pracowników Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz, a za nagranie i montaż odpowiedzialny jest Daniel Zimoch. -
Studia z dziejów migracji rycerstwa śląskiego do Królestwa Polskiego (zwłaszcza na Ruś Czerwoną
w XIV–XV wieku) to tytuł najnowszej książki prof. dr. hab. Jerzego Sperki, dyrektora Instytutu Historii na Wydziale Humanistycznym UŚ.
W rozmowie z Tomaszem Płosą z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ prof. Jerzy Sperka przypomina, dlaczego w przypadku rycerstwa śląskiego mówimy o zarobkowej migracji zewnętrznej, tłumaczy, dlaczego to właśnie tereny Rusi Czerwonej (która zaczyna się bliżej niż wielu z nas sądzi) były tak popularnym kierunkiem dla rycerzy wywodzących się ze Śląska, a także jak liczną grupę stanowili
i w jaki sposób ustalił to czołowy śląski mediewista. Zarówno w książce, jak i w rozmowie ważne miejsce zajmują władczy polscy tacy jak Kazimierz Wielki czy Władysław Jagiełło, królowie czescy,
w tym Zygmunt Luksemburski, oraz książę Władysław Opolczyk – postać tyleż kontrowersyjna,
co fascynująca, godna poświęcenia mu osobnego podcastu.
Książka ukazała się w listopadzie 2024 roku nakładem krakowskiego wydawnictwa Avalon, a rolę inżyniera dźwięku podczas nagrania pełnił Bartosz Solak z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
To pierwsza w historii infrastruktura poza granicami Polski, której właścicielem jest Uniwersytet Śląski, a także pierwsza od kilkudziesięciu lat nowa polska infrastruktura w Arktyce – tymi słowami dr Dariusz
Ignatiuk z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ, przewodniczący Centrum Studiów Polarnych zapowiada otwarcie Centrum Logistyczno–Naukowe na Svalbardzie BERA.
O lodowcach cielących się, „wysokim sezonie” w Arktyce, spotkaniach z niedźwiedziami polarnymi
i innych ciekawych aspektach życia za kołem podbiegunowym naukowiec z UŚ opowiada w rozmowie z CentrumKomunikacji Medialnej UŚ. Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz, a za nagranie
i montaż odpowiedzialny jest Przemysław Kowal. -
„Ludzie mają dziś mało czasu na wielkie uczucia; zrywają się rano, chłepczą swoje zupki w barach mlecznych, tłoczą się w tramwajach, kupują tandetne meble w domach towarowych na raty, kłócą się z konduktorami o pięć groszy i tak dalej” – mówił jeden z bohaterów opowiadania Marka Hłaski pt. „Ósmy dzień tygodnia”. Czy ta diagnoza sprzed prawie 70 lat jest dziś nadal aktualna?
Na zakończenie Roku Marka Hłaski prof. dr hab. Marian Kisiel z Instytutu Polonistyki UŚ opowiada zarówno o błyskotliwym początku kariery pisarza, jak i o dramatycznych wydarzeniach z jego życia. Zastanawia się nad miejscem autora „Pięknych dwudziestoletnich” w historii polskiej literatury, a także odpowiada na pytanie, czy proza Hłaski ma szansę trafić do serc i umysłów dzisiejszej młodzieży.
Podcast został zrealizowany przez pracowników Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz, fragmenty opowiadania Ósmy dzień tygodnia autorstwa Marka Hłaski przeczytała Katarzyna Suchańska, a za nagranie i montaż odpowiedzialny jest Daniel Zimoch. -
Czy to samo zachowanie przez przedstawicieli jednej kultury może być odebrane jako przejaw dobrego wychowania, a przez drugiej za coś skrajnie obraźliwego? Jak odnaleźć się w zawiłościach obcego języka, nie znając dobrze jego kultury? Czy w ogóle da się pogodzić światy, które na pierwszy rzut oka wydają się być całkowicie od siebie różne?
O tym wszystkim opowiada dr Chang Il You –językoznawca z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, kierownik Centrum Języka i Kultury Koreańskiej UŚ, kierownik Centrum Współpracy Polska-Korea Południowa UŚ, związany również z Akademią Dyplomacji UŚ. Badacz pochodzi z Korei Południowej, ale od kilkunastu lat mieszka w Polsce i zajmuje
się badaniem grzeczności językowej. Poza działalnością na uniwersytecie pracuje także jako przewodnik w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz asystent konsularny na Górnym Śląsku w Ambasadzie Republiki Korei w Warszawie.
Z gościem rozmawiała Weronika Cygan-Adamczyk z
Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
5 listopada rozpoczną się wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych, a spośród wszystkich kandydatów liczy się tylko Demokratka – Kamala Harris oraz Republikanin, były prezydent 2017–2021 Donald Trump.
Amerykanista z Wydziału Humanistycznego UŚ dr Marcin Sarnek wyjaśnia, jaki wpływ na decyzje wyborców mają celebryci i właściciele dużych korporacji. Badacz mówi również o zawiłościach amerykańskiego systemu wyborczego oraz zmianach, jakie zaszły w dyskursie polityczno-publicznym na przestrzeni ostatnich lat. Czy demokracja USA stoi przed obliczem kryzysu? Jaka w tym wszystkim jest rola rozsiewanych w internecie teorii spiskowych, którym niejednokrotnie poklask daje sam Donald Trump? Czy poparcie Taylor Swift, Beyonce i Leonardo diCaprio wystarczy, by wyścig do
Białego Domu wygrała Kamala Harris?
Na te i inne pytania ekspert odpowiada w rozmowie z redaktorką Weroniką Cygan-Adamczyk z Centrum Komunikacji Medialnej. -
W najnowszym odcinku podcastu Przystanek Nauka UŚ fascynujący świat chemii zgłębiamy z prof. dr hab. Marzeną Dzidą – uznaną chemiczką z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ.Naukowczyni łączy naukę z pasją do popularyzacji wiedzy.
W rozmowie odkrywa, jak zrodził się pomysł na bajki dla dzieci, których głównym bohaterem jest pies Czupurek (również goszczący w studio!).Przedstawia również kulisy swoich badań m.in. nad cieczami jonowymi (które skrywają wiele fascynujących właściwości) czy innowacyjnymi narzędziami pomiarowymi.
Rozmowę z prof. Marzeną Dzidą przeprowadziła Weronika Cygan-Adamczyk z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza dr hab. Paweł Jędrzejko, prof. UŚ odpowiedział na kilka nurtujących nas pytań, w tym:
czy bardziej czuje się tłumaczem pisemnym, czy ustnym?jak wielkim wyzwaniem dla tłumacza jest @Śląski Festiwal Nauki KATOWICE?czy zawód tłumacza jest zagrożony wyginięciem?Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ.Nagranie i montaż: Daniel Zimoch (Centrum Komunikacji Medialnej UŚ). -
Czym jest dekonstrukcja, a czym nie jest?
Kim był twórca tego tyleż znanego, co często błędnie interpretowanego terminu?
Jakie były jego związki z Algierią, Francją oraz… Katowicami?
Dr Aleksander Kopka z Instytutu Filozofii UŚ opowiada o życiu i twórczości Jacques’a Derridy – jednego z najbardziej wpływowych filozofów XX wieku.
Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
- Jakie gry cieszą się największą popularnością wśród studentów?
- Czy planszówki mogą poprawić wyniki w nauce?
- Jakie mity na temat gier planszowych warto rozwiać?
Razem z dr Joanną Mercik z Instytutu Historii oraz Centrum Badań Groznawczych Uniwersytetu Śląskiego odkryjemy, jak gry planszowe mogą nie tylko dostarczać rozrywki, ale także uczyć i rozwijać nasz umysł. Poznasz aktualne ulubione gry naszej ekspertki, jej rekomendacje oraz zaskakujące wyniki badań, które przeprowadziła.
Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w nowym odcinku!
Rozmowę przeprowadził Przemysław Kowal. -
Ona pochodziła z Warszawy, a on z Osnabrück w Dolnej Saksonii. Połączyła ich sztuka i zostali małżeństwem, ale potem przyszła wojna. 2 sierpnia 1944 r. Felka Płatek i Felix Nussbaum trafili do KL Auschwitz, gdzie oboje zginęli. Prof. dr hab. Renata Dampc-Jarosz z Instytutu Literaturoznawstwa UŚ opowiada o obojgu artystów oraz o powieści na temat ich losów, którą przetłumaczyła z języka niemieckiego.
Powieść „Felix i Felka” Hansa Joachima Schädlicha w tłumaczeniu na język polski Renaty Dampc-Jarosz została wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Podcast został zrealizowany przez Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
Kiedy w Anglii zaczęto fascynować się zjawiskami nadprzyrodzonymi i jaka była w tym rola Williama Szekspira? Kim był M.R. James, autor Opowieści starego antykwariusza? Na czym polega „paradoks serca” – innymi słowy, dlaczego lubimy się bać?
Dr hab. Jacek Mydla, prof. UŚ z Instytutu Literaturoznawstwa UŚ opowiada o książce „Narrating the Ghost: Readings in the Gothic and M.R. James” (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego) i rozmaitych wątkach związanych z literaturą grozy.
Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
16 lipca obchodzony jest Światowy Dzień Węży. Wąż w świetle zoologii jest niezwykle fascynującym stworzeniem, którego proces kształtowania na przestrzeni dziejów kryje wiele tajemnic. Wraz z ks. dr. Dawidem Ledwoniem, prof. UŚ z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przyjrzeliśmy się motywowi węża w świetle Biblii i tradycji chrześcijańskiej.
-
W 1989 roku mistrzostwo Polski w piłce nożnej mężczyzn zdobył Ruch Chorzów, drużyna oparta na chłopakach z jednego regionu. Dziś taką historię ciężko sobie wyobrazić: zawodnicy grający w klubie to po prostu koledzy z pracy, pochodzący z różnych stron Polski i świata. Łączy ich przede wszystkim kontrakt z tym samym pracodawcą.
W książce „Stadiony świata (pomiędzy Gemeinschaft i Gesellschaft)”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego, dr hab. Krzysztof Łęcki, prof. UŚ z Instytutu Socjologii UŚ, opisuje proces i kierunki zmian w klubowej piłce nożnej – od wspólnoty opartej na lojalności i podobnych korzeniach w stronę modelu wielkiego przedsiębiorstwa, a nawet korporacji. Z okazji rozpoczynających się 14 czerwca Mistrzostw Europy w Niemczech odpowiedział na kilka pytań, m.in.:·
Ile drużyn powinno grać w turnieju finałowym?
Dlaczego dzisiejsi zawodnicy całują herb po strzeleniu gola?
Czy w dzisiejszym futbolu brakuje liderów i osobowości?
Rozmowę przeprowadził Tomek Grząślewicz z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ. -
Dr Anna Watoła od wielu lat odwiedza Kenię, by wspierać edukację tamtejszych dzieci, zwłaszcza z plemienia Masajów. Organizuje zbiórki przyborów szkolnych,
angażuje się w życie tamtejszych społeczności, by m.in. ułatwić dostęp do edukacji dziewczynkom, a jej zaangażowanie ułatwia też wymianę studencką
pomiędzy Polską a Kenią.
16 czerwca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pomocy Dzieciom Afrykańskim dla upamiętnienia tragedii z 1976 roku. W południowoafrykańskim
Soweto doszło do masakry po tym, jak czarnoskóre dzieci wyszły na ulice domagać się prawa do lepszej edukacji w ich rodzimym języku. Czerwcowe święto jest dobrą okazją do tego, by pomówić o tym, czy dzisiaj uczniowie w Afryce mają wreszcie lepsze warunki niż ich rodzice i dziadkowie. To również pretekst do tego, by pochylić się nad samym pojęciem „afrykańskie
dziecko” i czy przypadkiem nie stygmatyzuje ono osób z przeróżnych krajów o odmiennych językach, kulturach i tradycjach; a także nad tym, jak sami
Afrykańczycy podchodzą dziś do szeroko rozumianej pomocy z Zachodu.
Rozmowę z dr Anną Watołą z Wydziału Nauk Społecznych poprowadziła Weronika
Cygan-Adamczyk z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ.
Osoby zainteresowane włączeniem się w akcję wspierania edukacji kenijskich
dzieci mogą zwrócić się do badaczki pisząc wiadomość na adres [email protected] -
Węgiel sprawił, że od XVIII w. każde kolejne pokolenie żyje w trochę innym świecie niż poprzednie. Zmienił nasze życie codzienne, ogrzewał nas i oświetlał, ale też zatruł powietrze i pozwolił na wyprodukowanie dużej ilości broni.
„Coal: Nature and Culture” autorstwa Ralpha Crane’a to świetna synteza dziejów obecności węgla zarówno jako surowca, jak i inspiracji dla niezliczonych utworów literackich, piosenek, obrazów itd. Książka ukazała się właśnie w polskim przekładzie jako „Węgiel. Natura i kultura” nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. Autorami tłumaczenia są dr hab. Marta Tomczok, prof. UŚ oraz dr hab. Paweł Tomczok, prof. UŚ, który w rozmowie z Tomkiem Grząślewiczem z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ opowiedział o książce, o węglu, o turystyce górniczej, a nawet o tym… jaką przyrodę zobaczył doktor Judym w Zagłębiu Dąbrowskim. -
Deficytu uwagi i jego negatywnych skutków nie znajdziemy na liście chorób Światowej Organizacji Zdrowia. Trudno jednak zaprzeczyć, że zdolność koncentracji w naszym pełnym bodźców środowisku staje się luksusem. Dziesiątki razy dziennie sprawdzamy nowe powiadomienia i niemal bezwiednie przewijamy ekran, aby zachować złudne poczucie kontroli nad tym, co się na nim wyświetla.
– Głęboka uwaga – mówi dr hab. Michał Krzykawski, prof. UŚ z Instytutu Filozofii UŚ – to umiejętność skoncentrowania się przez dłuższy czas na pojedynczym przedmiocie – na przykład na powieści, którą czytamy. Do osoby funkcjonującej w tym trybie nie dochodzą bodźce zewnętrzne. Umie je ignorować, bo wybiera jeden strumień informacyjny.
W rozmowie z Tomkiem Grząślewiczem z Centrum Komunikacji Medialnej UŚ prof. M. Krzykawski opowiada m.in.:
-o prawie do zachowania uwagi jako cennej umiejętności
-o obronie przed nadmiarem bodźców
- o pewnej inspirującej południowoamerykańskiej koncepcji
-o działalności Fundacja Pracownia Współtwórcza - Laat meer zien
