Afleveringen
-
In Canada wordt vandaag gestemd voor de parlementsverkiezingen. Wie denkt dat het vooral over lokale onderwerpen gaat, komt bedrogen uit: Donald Trump is ook hier hét centrale onderwerp. De peilingen wijzen op een voorsprong voor Mark Carney- lijsttrekker van de liberale partij - maar de marge is niet groot. Welke kant kiest Canada en wat is de rol van Donald Trump in deze race? We bespreken het met correspondent Tom Bijvoet.
(11:25) In Gaza is er niets meer te eten
Niet alleen door de onophoudelijke bombardementen vallen dagelijks doden in Gaza maar ook door de totale blokkade door Israël, die nu al twee maanden duurt. De VN waarschuwen: voedsel en water zijn op. Deze week buigt het Internationaal Gerechtshof zich over de vraag of Israël meer hulp moet toelaten. Maar ondanks eerdere afspraken weigert Israël dat nog steeds, terwijl acute hongersnood dreigt voor Gazanen. Daarover correspondent Ruth Vandewalle en Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict.
Presentatie: Laila Frank -
Vanuit Team Trump wordt de druk op een mogelijk staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland steeds hoger opgevoerd. Waarbij Poetins wensen, Amerika’s eisen lijken te worden. Poetins grootste wens? Het herstellen van de Sovjet-Unie. Hoe dichtbij is hij en welke acties onderneemt hij? Lijkt Poetin’s droom ook werkelijkheid te worden? We bespreken het met Rusland-kenner Derk Sauer.
(15:40) Wat hebben Ethiopiërs aan de bitcoin goudkoorts?
In Ethiopië is een moderne goudkoorts losgebarsten. Geen schatzoekers met pikhouwelen, maar mannen met servers en zonnebrillen: bitcoin-miners uit de hele wereld, ook uit Nederland. En Ethiopië is niet de enige: miners struinen de hele wereld af naar landen met de meest aantrekkelijke voorwaarden. Maar wat levert het die landen zelf nou eigenlijk op? VPRO-journalist Bram Vermeulen reisde voor Frontlinie naar Ethiopië om daar achter te komen.
Presentatie: Tim de Wit -
Zijn er afleveringen die ontbreken?
-
Een bloedige aanval op toeristen in Kashmir zet de toch al gespannen relatie tussen India en Pakistan verder onder druk. India schort het waterverdrag op. Buurland Pakistan reageert dreigend: het daadwerkelijk stoppen van de watertoevoer zou een oorlogsdaad zijn. Pakistankenner en oud-correspondent Suzanna Koster en India-onderzoeker aan Universiteit van Leiden Carolien Stolte, over de escalatie tussen de twee kernmachten.
(14:14)Frontlinie: Van hulp naar hype in Ethiopië
Ethiopië was jarenlang een van de grootste ontvangers van Amerikaanse hulp. Nu die steun wegvalt, trekken cryptoboeren massaal naar het Oost-Afrikaanse land, gelokt door goedkope – maar schaarse – stroom. Ze presenteren zich als alternatief voor ontwikkelingshulp. Bram Vermeulen ging voor Frontlinie op onderzoek uit: wie profiteert eigenlijk van wie?
Presentatie: Chris Kijne. -
De zware luchtaanvallen die vannacht Rusland op Oekraïne uitvoerde volgden kort op een Amerikaans ultimatum. De VS dreigen zich volledig terug te trekken uit de oorlog als Oekraïne niet akkoord gaat. Een plan waarbij vooral het Kremlin gebaat lijkt. Hoe stelt Poetin zich nu op? We spreken met Hubert Smeets, Rusland-deskundige bij Raam op Rusland, over de Russische inzet.
(09:53) Eerste 100 dagen Trump
Niet eerder leken de eerste 100 dagen van een Amerikaanse president zoveel zorgen op te roepen over de democratie in het land. Ondanks het gejuich onder de eigen achterban voor zijn beleid, krijgt Trump flinke kritiek. Zo waarschuwt oud vicepresident Al Gore dat Trump een greep doet naar absolute macht, en vergelijkt het zelfs met de opkomst van het Nazitijdperk. Amerikakenner Kirsten Verdel hield een dagboek bij van de eerste honderd dagen Trump dat binnenkort verschijnt.
Presentatie: Laila Frank -
Komend weekend wordt er in Oman opnieuw op hoog niveau tussen de VS en Iran onderhandeld over een nieuw atoomakkoord. Beide landen tonen zich voorzichtig positief over de voortgang. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari ziet opvallend veel gelijkenissen met het akkoord uit 2015, hetzelfde akkoord waarvan Trump in zijn vorige ambtstermijn als president zelf de stekker eruit trok.
Hoe valt de Gaza-oorlog te stoppen?
Een grote meerderheid van de Israëliërs wil dat het geweld in Gaza stopt. Ook vanuit het leger groeit de kritiek. Toch gaat premier Benjamin Netanyahu dag in dag uit door met bombardementen op Gaza. Vannacht vloog bij een Israëlische aanval vlakbij Gaza-Stad een school in brand, waar vluchtelingen onderdak vonden. Er zijn tien lichamen gevonden, waaronder dat van een kind. Wat moet er gebeuren om dit te stoppen? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen.
Presentatie: Laila Frank -
Vandaag is formeel een ‘staakt-het-vuren’ afgelopen dat de militaire junta na de enorme aardbeving van drie weken geleden had aangekondigd. Maar of er wel sprake is geweest van een gevechtspauze is zeer de vraag. Ondertussen is de bevolking woedend op het regime, dat de mensen na de enorme natuurramp volledig in de steek gelaten heeft, vertelt journalist Minka Nijhuis.
(11:07) Dit is pas het begin van Trumps deportatiecampagne
Eén miljoen, dat zou het aantal migranten zijn dat Trump per jaar wil uitzetten. Zijn deportatiecampagne is in volle gang: mensen zijn uitgezet naar een gevangenis in El Salvador, en honderden buitenlandse studenten werden al van straat geplukt. Maar als het aan de regering Trump ligt, is dit pas het begin. Een nieuw voorstel moet de macht van de immigratiediensten fors vergroten. Daarover te gast Lou Errens, jurist verbonden aan de UvA, en correspondent Karlijn van Houwelingen.
Presentatie: Chris Kijne. -
De dood van paus Franciscus is een groot verlies voor de katholieke wereld. Voor Palestijnen is het afscheid bijzonder pijnlijk: juist deze Heilige Vader sprak zich herhaaldelijk en ongewoon krachtig uit voor hun rechten en waardigheid. Oud-correspondent Derk Walters duidt de bijzondere relatie tussen het Vaticaan en de Palestijnse zaak.
(08:42) 'Alle Palestijnen zijn schuldig'
Palestijnen verdwijnen massaal in Israëlische detentie – zonder aanklacht, zonder proces. Vaak worden ze daar onderworpen aan marteling, seksueel geweld en vernedering, blijkt uit onderzoek van Rinke Verkerk voor De Correspondent. In Bureau Buitenland vertelt ze over Amin, een jonge journalist die maar liefst zeven keer werd opgepakt.
Presentatie: Chris Kijne -
Onder de rechts-conservatieve PiS-partij was Polen nog een paria in de EU, maar inmiddels zijn ze Europa's hoop in bange dagen. Met een groot leger en een duidelijke verdedigingsstrategie. Ook de nieuwe Duitse bondskanselier Friedrich Merz riep het onlangs weer: 'ik ga straks eerst naar Parijs en dan meteen naar Warschau'. Verschuift het centrum van de Europese macht zich naar het oosten? Dat is de vraag die we stellen aan journalist Dore van Duivenbode.
(15:38) Japan omringd door kernmachten
Met maar drie liefst drie kernmachten als buurland - Rusland, China en Noord-Korea - zit Japan in een lastige positie. Met de groeiende dreiging, groeit ook de noodzaak voor een sterke defensie. Een historisch keerpunt in het van oorsprong pacifistische land. Hoe verhoudt Japan zich in de regio en naar buiten toe? Is het opgewassen tegen de dreiging? Met universitair docent Oost-Azië Studies Casper Wits bespreken we de lastige geografische positie van Japan en de oplopende spanningen.
Presentatie: Sophie Derkzen. -
Spanningen in Jemen nemen toe
Een voor de Houthi’s belangrijke oliehaven in Jemen is door het Amerikaanse leger gebombardeerd. Het was een van de grootste luchtaanvallen van de Amerikanen tot nu toe. Ondertussen ruiken de tegenstanders van de Houthi’s in Jemen hun kans: zou het mogelijk zijn in coördinatie met de VS de Houthi’s te verslaan? In Bureau Buitenland arabist Leo Kwarten over deze mogelijk nieuwe escalatie.
(10:59) Leven aan de Koreaanse grens
De grens tussen Zuid- en Noord-Korea is een van de strengst bewaakte grenzen ter wereld. De situatie is er heel gespannen: aan beide zijden staan zwaar bewapende militaire eenheden opgesteld achter prikkeldraad, wachttorens en mijnenvelden. Noord- en Zuid-Korea houden elkaar scherp in de gaten. Maar dicht aan de grens wonen ook nog steeds burgers. Korea-deskundige en journalist Casper van der Veen zocht hen op en wil weten hoe het leven daar is.
Presentatie: Tim de Wit -
In Hongarije gaat het razendsnel de verkeerde kant op. Die zorgelijke conclusie trekken meerdere Europarlementariërs die deze week nog in Boedapest waren. Ze slaan alarm over de verslechterende staat van de rechtsstaat, de vrije pers en het politieke klimaat – en roepen de EU op om snel in actie te komen. Net terug uit Boedapest is Tineke Strik, lid van het Europees Parlement namens GroenLinks.
(11:27) Europa wil AI-grootmacht worden
In een wereld waarin Amerika zich steeds meer terugtrekt en China kunstmatige intelligentie strategisch inzet, rijst de vraag: welke rol blijft er nog over voor Europa? Met de AI Continent Act wil Brussel zich profileren als onafhankelijk én ethisch AI-continent. Maar hoe haalbaar is dat? En wat is ervoor nodig om echt een geloofwaardig alternatief te bieden? We vragen het aan geopolitiek analist en AI-expert Paul Verhagen (HCSS).
Presentatie: Tim de Wit -
Dag in dag uitgaat het Israëlische leger door met het bombarderen en verwoesten van Gaza, waarbij veel doden vallen, waaronder ook veel vrouwen en kinderen. Premier Netanyahu houdt vol dat zijn doel het uitschakelen van Hamas is en het redden van de gijzelaars. Maar is dat echt zo? Wat zien we eigenlijk gebeuren in Gaza en wat is het plan daarachter? Is er wel een plan? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen.
(14:19) Wie is de Salvadoraanse man die in de VS uitgroeit tot een politieke kwestie?
De migrant Kilmar Ábrego García is onterecht door de Amerikaanse overheid naar El Salvador gedeporteerd, ondanks een rechterlijk bevel dat hem beschermde tegen uitzetting. Sinds 2019 woonde hij in Maryland met zijn vrouw en kinderen. De deportatie werd later erkend als een administratieve fout, maar de Amerikaanse regering weigert tot nu toe actie te ondernemen om hem terug te halen. Momenteel zit hij in El Salvador vast in een beruchte gevangenis. Journalist Carol Rock vertelt wie García is en waarom zijn zaak nu politiek tot grote beroering leidt.
Presentatie: Tim de Wit -
De Amerikaanse overheid bevriest 2,2 miljard dollar aan publieke financiering voor een van 's werelds meest prestigieuze universiteiten. Reden: Harvard weigert te buigen voor een lijst politieke eisen uit Washington – een ongeziene confrontatie tussen academische vrijheid en machtsvertoon vanuit het Witte Huis. Amerika-deskundige Casper Thomas over academische vrijheid onder de huidige regering in Washington.
(11:03) Zuidoost-Azië klem tussen Beijing en Washington
Terwijl de Verenigde Staten dreigen met hoge invoerheffingen op Zuidoost-Aziatische producten, probeert China de banden met de buren juist aan te halen. President Xi Jinping arriveerde deze week in Vietnam met een koffer vol deals: 45 nieuwe akkoorden, al op dag één van zijn bezoek. Maar achter die economische toenadering schuilt een spanningsveld. Want uitgerekend vanwege de Chinese maritieme intimidatie in de Zuid-Chinese Zee zoekt Vietnam bijvoorbeeld juist militaire samenwerking met Washington. Economisch lonkt Beijing, maar voor zijn veiligheid kijkt Hanoi naar Washington. Wat betekent deze spagaat voor de regio? We vragen het aan Jasper Roctus, China-onderzoeker aan het Egmontinstituut en de Universiteit van Gent.
Presentatie: Chris Kijne -
Onder leiding van het VK, Frankrijk en Duitsland komen morgen in Londen twintig landen bijeen om te zoeken naar oplossingen voor de oorlog in Soedan, een conflict dat inmiddels is uitgegroeid tot de grootste humanitaire crisis ter wereld. Vooral de aanwezigheid van de Verenigde Arabische Emiraten roept vragen op, vanwege hun steun aan de RSF, die wordt beschuldigd van genocide. Daarover Afrika-correspondent Joost Bastmeijer en Soedan-kenner Anette Hoffmann van Instituut Clingendael.
(13:08) Hoe de Russen burgers aanvallen
De Russische raketaanval op de Oekraïense stad Soemy was volgens Donald Trump niet met opzet gericht op burgers. Meer dan 30 mensen kwamen er gisteren om het leven. Toch was het zeker niet de eerste Russische aanval waarbij alleen maar burgers werden gedood. Wat wil Rusland hiermee bereiken? We spreken onze correspondent Michiel Driebergen vanuit de getroffen stad.
Presentatie: Chris Kijne -
Wel importheffingen, en dan toch weer niet. Economisch lijkt er weinig logica achter het beleid van Trumps importheffingen te zitten. Maar wat als niet economie, maar iets heel anders het doel is? En zien we nu al de contouren van een nieuwe wereldorde? Daarover econoom en NRC-journalist Maarten Schinkel.
(15:26) Staat Meloni aan de kant van Europa of Trump?
Ook we zoomen in op de Italiaanse premier Giorgia Meloni, die komende week - middenin deze crisis - op bezoek gaat bij Trump. Staat de radicaal-rechtse Meloni nou aan de kant van Europa of aan de kant van de Amerikaanse president? Eveline Rethmeijer over het ware gezicht van Meloni. Dat doen we met EenVandaag-verslaggever en oud-Italië-correspondent Eveline Rethmeier.
Presentatie: Tim de Wit -
Dit weekend brengt de Syrische leider Ahmed al-Sharaa een bezoek aan Turkije, waar hij onder andere met president Erdogan zal spreken. De ontmoeting valt in een tijd van oplopende spanningen tussen Turkije en Israël, die botsende belangen najagen in het politiek nog instabiele Syrië. Zo bombardeert Israël Syrische doelwitten, om te voorkomen dat het een ‘Turks protectoraat’ wordt. Wat willen beide buurlanden bereiken, en wat is in het belang van Syrië zelf? Daarover arabist Leo Kwarten.
(09:38) Podcast: Europa draait door
In onze podcast Europa draait door ontvangen Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn deze week VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen.
(11:24) Nervositeit over Trump stijgt in VS
Ook binnen de VS stijgt de nervositeit over het beleid van Donald Trump. Door het hele land zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan om te demonstreren tegen de president. Maar waar blijft het verzet vanuit de Democratische Partij, zeker nu ook Republikeinen openlijk kritiek op Trump uiten? Te gast zijn correspondent Karlijn van Houwelingen en journalist en VS-kenner Casper Thomas van De Groene Amsterdammer.
Presentatie: Eva Koreman. -
Zo’n 970 reservisten van het Israëlische leger, onder wie piloten en officieren, hebben een brief ondertekend waarin ze oproepen tot het beëindigen van de oorlog in Gaza. Ze weigeren niet hun dienstplicht, maar willen niet meewerken aan wat zij zien als politiek gemotiveerd militair geweld.
Antropoloog en Israël-kenner Erella Graciani duidt deze opvallende actie én de felle reactie vanuit de legertop.
(08:29) Oud-Duits minister over de nieuwe wind in Berlijn
Naar verwachting wordt CDU-leider Friedrich Merz in de week van 5 mei tot bondskanselier gekozen, waarna zijn nieuwe regering van start gaat. De coalitie met de SPD heeft grote ambities, zowel op nationaal als internationaal vlak. Prominent lid van het CDU en voormalig minister Peter Altmaier over Duitslands leiderschap en de grote uitdagingen waar zijn land voor staat.
Presentatie: Sophie Derkzen -
De kogel is door de kerk in Duitsland: de formerende partijen zijn tot een regeerakkoord gekomen. Dat betekent dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten het de komende jaren samen zullen moeten rooien, met Friedrich Merz van de CDU/CSU als de nieuwe bondskanselier. Wat zijn zij van plan met Duitsland? En wat voor leider zal Merz zijn? We bespreken het met Marja Verburg van het Duitsland Instituut en Jeroen Reygaert, VRT- journalist.
(12:55) China reageert hard op Amerikaanse tarieven
China reageert fel op de torenhoge Amerikaanse importtarieven door tegenmaatregelen te nemen en zegt tot het einde te willen vechten. Amerika is een belangrijk exportland voor China. Hoelang kan China deze economische klappen verduren? En waarom kiezen ze voor een harde tegenaanval? Frank Pieke, hoogleraar moderne China studies aan de Universiteit Leiden, over de harde reactie vanuit China.
Presentatie: Sophie Derkzen -
President Zelensky heeft in een videoboodschap bevestigd dat het Oekraïense leger actief is in de Russische regio Belgorod, naast het Russische Koersk. Volgens de Oekraïense leider zijn de operaties aan de landsgrenzen gerechtvaardigd: "De oorlog moet terugkeren naar waar die vandaan kwam." Aan correspondent Michiel Driebergen vragen we waarom Kyiv nu deze aanval inzet.
(09:54) Hoe Europa zijn industrie wil redden
In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen’ gaat het vandaag over de Europese industrie. De Amerikaanse importheffingen zijn slechts de nieuwste klap in een lange reeks tegenslagen. Door de torenhoge energieprijzen wordt het voor Europese fabrieken steeds lastiger om te overleven. Maar juist nu zijn die fabrieken onmisbaar, stelt de Europese Commissie. Hoe houdt Europa zijn industrie overeind? Daarover spreken we met econoom Rens van Tilburg van het Instituut voor Milieuvraagstukken (VU) en Sander Tordoir, hoofdeconoom bij de Europese denktank CER.
Presentatie: Sophie Derkzen -
Wereldwijd dalen de beurzen scherp na de aankondiging van de regering Trump om voor bijna alle landen, met uitzondering van Rusland, forse importheffingen in te voeren.
Hoe wordt er in Berlijn gereageerd, waar de nieuwe coalitie toch al moeite heeft om middels een regeerakkoord de haperende Duitse economie vlot te trekken? En wat moet het antwoord van de EU zijn? Daarover onze correspondent in Duitsland, Guy Hoeks, en ING-econoom Bert Colijn.
(14:42) Onderwijs te midden van oorlog: een kijkje in een basisschool in Douma
In Syrië groeit een generatie kinderen op die niets anders kent dan oorlog. Veel scholen zijn verwoest en miljoenen kinderen krijgen geen onderwijs. Maar hoe staat het met de scholen die nog wel functioneren? Een reportage van Nienke Edelenbosch en Jaap van den Biesen, gemaakt op een basisschool in Douma.
Presentatie: Tim de Wit -
De spanning tussen aartsvijanden Amerika en Iran bereikte afgelopen week een hoogtepunt: president Trump wil een nieuwe nucleaire deal sluiten en dreigt met luchtaanvallen. Maar Iran piekert er vooralsnog niet over om met de Amerikanen aan tafel te gaan. Om al die spanningen beter te begrijpen, bekijken we de wereld vanuit Iran - wat maken die dreigementen van Trump daar nu los? Hoe probeert Iran zijn eigen veiligheid te garanderen? Daarover journalist en Midden-Oosten-expert Ghassan Dahhan.
(15:53) Wetenschap door de geopolitieke bril
Met natuurkundige Robbert Dijkgraaf bekijken we de wetenschap door een geopolitieke bril; hoe belangrijk is de wetenschap voor de macht? Trump draait de geldkraan dicht, terwijl in andere delen van de wereld kennishubs ontstaan, waar staat Europa in dit verhaal? En: is kennis macht?
Presentatie: Sophie Derkzen - Laat meer zien
